ARBEIDSRECHT: Ontslag op staande voet?!

Het komt wel vaker voor en in 2014 deed de rechtbank in Amsterdam daar uitspraak over: het handelen tegen de gedragsregels in met ontslag op staande voet als maatregel. En deze week kwam een vulploegmedewerker bij een grote winkelketen om dezelfde reden in het nieuws. Hij werd op staande voet ontslagen vanwege het wederrechtelijk meenemen (stelen) van een plastic boodschappentasje van 3 eurocent.

–

Casus 1
Een paar jaar geleden was een schoonmaakster van vliegtuigen, in dienst van de KLM, een toestel aan het schoonmaken. Dan worden de stoelen gereinigd en vliegklaar voor de volgende vlucht gemaakt.
Daarnaast wordt het afval weggehaald. De zakjes waarin de passagiers van de vorige vlucht hun afval hebben verzameld. Een van de medewerksters vond daarbij een nagenoeg leeg zakje pinda’s op de grond. Zij raapte dit op, waarbij enkele pinda’s uit het zakje in haar hand vielen. Zonder daarbij verder na te denken stopte zij die in haar mond en at ze op.
Een collega zag het voorval en meldde dit bij haar supervisor. Het gevolg: ontslag op staande voet voor de schoonmaakster die de nootjes had opgegeten.

Casus 2
Een medewerkster in de bediening had bij het afruimen van een tafel €0,50 gevonden en in haar zak gestopt. Zij liet in eerste instantie na deze €0,50 in de kassa te stoppen. Hierop werd zij ter verantwoording geroepen en op staande voet ontslagen.

Casus 3
Een productiemedewerkster in de functie van operator, en al ruim 16 jaar in trouwe dienst, vond bij het verlaten van de productiehal een stukje ananas. Zij zocht eerst naar een afvalzak, maar vond deze niet. Het stukje ananas had niet op de grond gelegen en daarom stopt zij het maar in haar mond.
Een collega was hier getuige van en meldde dit aan de chef. Deze riep de productiemedewerkster ter veranwoording en stuurde de vrouw direct naar huis. De volgende dag ontving de vrouw een aangetekend schrijven waarin haar ontslag op staande voet werd aangezegd.

Casus 4
Een medewerker in een onderwijsorganisatie voor Middelbaar Beroepsonderwijs regelde met een student dat zij, in tegenstelling tot de uitgangspunten, maar in het belang van het leerproces van de student, dat zij de verslaglegging van haar stageactiviteiten niet op de vrijdag, maar op de maandag daarna mocht inleveren. De conceptversie was al beoordeeld.
De docent werd op staande voet ontslagen, omdat hij in strijd met het opleidingsreglement had gehandeld.

Casus 5
Een vakkenvuller werd onlangs op staande voet ontslagen omdat hij een plastic boodschappen tasje voor het meenemen van goederen die hij eerder die dag had aangeschaft in de filiaal waar hij werkte. De filiaal was al gesloten en hij nam het tasje van €0,03 mee met het voornemen dit later alsnog te betalen. Dit was hij hij vergeten te doen en de directie besloot hem op staande voet te ontslaan. Wat niet vermeld wordt in de verslaglegging of dit gedrag expliciet wordt beschreven in gedragsregels, of deze zijn overhandigd bij aanvang van het dienstverband en of de werkgever de consequenties van het betreffende gedrag bekend heeft gemaakt. Ik ben benieuwd hoe een rechter hierover zal oordelen.

–

En wat voor wat betreft de eerste 4 casussen: terecht?!
Alle vier de cassussen werden voorgelegd aan de rechter en in beide cassussen werd het ontslag op staande voet als rechtmatig afgedaan.
In geval van de eerste drie cassussen oordeelde rechter op basis van de huisregels/handboeken/handelingsvoorschriften. In deze documenten werd expliciet vermeld wat wel/niet was toegestaan en wat de consequentie was van overtreding van deze regels.
Zo werd er expliciet vermeld dat het niet toegestaan was om eetbare producten, die aangetroffen konden worden tijdens het schoonmaken van de vliegtuigen, niet mochten worden genuttigd. Zelfs 2 pinda’s uit een nagenoeg leeggeten zakje behoren daartoe.
In de tweede cassus werd gerefereerd aan diefstal. Het was niet toegestaan om, zelfs gevonden, geld voor eigen gebruik te behouden. Het geld dat door cliënten achtergelaten werd of vergeten werd mee te nemen, werd als geld van de onderneming beschouwd en diende te worden ingeleverd. Meenemen of niet tijdig afdragen werd als onrechtmatig en oneigenlijk toe-eigenen beschouwd en zou worden bestraft met ontslag op staande voet, ook al had de vrouw het geld, na het gesprek met de locatiemanager, alsnog afgedragen en verklaard het geld nooit voor zichzelf te hebben willen gebruiken.
Medewerkers van het groente- en fruitverwerkingsbedrijf worden bij indiensttraining over de procedures geïnformeerd, hetgeen op de werkvloer met regelmaat wordt herhaald.

Alleen in de beoordeling van de vierde casus werd het ontslag vernietigd. De werknemer had niet in het eigen belang gehandeld, maar de belangen van de student gepreveleerd boven de regelgeving. Bovendien bleek dat de docent niet als enige in vergelijkbare situaties zo had gehandeld. Daarnaast kwam naar voren dat de organisatie zelf, bij herhaling, van dezelfde regelgeving had afgeweken.
Er was wel een mediation noodzakelijk om de arbeidsrelatie te herstellen.

–

Uitzonderingen
Er zijn nog talrijke vergelijkbare cassussen, maar deze twee zijn illustrerend voor de hardheid van handboeken e.d.
Bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomst stemmen werknemers impliciet voor deze regelgeving binnen de organisatie.
De sanctie van ontslag op staande voet is in voorkomende overtredingen vermeld en dus altijd rechtmatig?
Nee, er zijn cassussen waarin het ontslag als buitenproportioneel wordt beschouwd en als onrechtmatig nietig wordt verklaard. Maar, dat komt uitsluitend voor in situaties waarin oorzaak en gevolg onvoldoende expliciet is verwoord in de regels.
Een ontslag op staande voet, waarbij de werknemer om kwesties als in de beschreven cassussen wordt ontslagen, zijn bij uitstek geschikt voor een arbeidsmediation. De mediator zal dan vooral insteken op basis van de uitgangspunten van principieel onderhandelen. Hierbij worden de wederzijdse belangen van het behoud van de arbeidsrelatie ingebracht.

–

Moraal
Ongeacht de hoge mate van geschiktheid voor mediation in dit soort kwesties, blijft het zaak dat een werknemer zich aan de regels houdt, en: Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

–

Copyright©️oncies 2015/2020

Concies’ Blogs is een produktie onder redactie van CONCIES mediation | relatietherapie | onderwijsdiensten.

Hulp nodig? Kijk op http://www.concies.nl of ik iets voor u kan betekenen. Ik kom naar u toe, waar u ook woont in Nederland.

Wil jij dat jij de (verantwoordelijke) bron bent voor de ziekte (en dood) van anderen?

Waar gaat het fout in het overheidsbeleid met betrekking tot de voorzorgsmaatregelen en het veronderstellen van de gehoorzaamheid van de Nederlander?

Heel simpel: Het beleid is gericht op het voorkomen dat je de ziekte door het coronavirus oploopt. En de gemiddelde Nederlander denkt de ziekte niet te hebben. En dat komt doordat er niet gemeten wordt.
Zou de overheid communiceren dat de gemiddelde Nederlander het virus draagt, en daarvoor geen ziekteverschijnselen hoeft te vertonen die opname op een Intensive Care (IC) noodzakelijk maakt, en dat men daardoor wel besmettelijk is voor anderen, dan pas zal de gemiddelde Nederlander zijn verantwoording nemen en in huis blijven of zich mengt onder groepen.

Ga er dus van uit dat jij de drager bent van het coronavirus en dat jij anderen in levensgevaar kunt brengen als jij je niet aan de voorzorgsmaatregelen van het RIVM houdt.

–

Copyright©️oncies 2020

Concies’ Blogs is een produktie onder redactie van CONCIES mediation | relatietherapie | onderwijsdiensten.

Hulp nodig? Kijk op http://www.concies.nl of ik iets voor u kan betekenen. Ik kom naar u toe, waar u ook woont in Nederland.

Corona gooit roet in het eten, want nu staat de scheiding of de relatietherapie in de wachtkamer?

In de media wordt er alleen aandacht besteed aan de stellen die hun bruiloft moeten uitstellen, omdat bijeenkomsten met veel mensen niet meer zijn toegestaan. Hun feestjes kunnen niet doorgaan, omdat de horeca gesloten is. Maanden, soms jaren, van voorbereiding stroomt zo weg via het rioolputje. Maar niemand die ook maar een woord rept over al die stellen die juist uit elkaar willen gaan. Maar het is ook mogelijk dat deze periode er voor zorgt dat jullie tot de ontdekking komen dat jullie juist wél samen verder willen, maar weten jullie niet hoe de steeds weer terugkerende problemen kunnen worden opgelost? En jullie behoren tot deze twee vergeten groepen? En er zullen stellen zijn waarbij in deze periode tot meer irritaties, ergernissen en frustraties leidt. Hoe moet dat verder?

–

De stellen die willen scheiden kunnen zelfs dubbel worden getroffen. Niet alleen het scheiden op zich is onmogelijk, de rechtbanken behandelen hun echtscheidingsverzoeken niet meer, ook het verplicht bij elkaar in huis moeten blijven vanwege de quarantainemaatregelen, doet een flink beroep op het incasseringsvermogen van de beide partners. Samen onder één dak moeten blijven, terwijl je het liefst zo ver als maar kan bij de ander vandaan wil zijn. Maar is het dan onmogelijk om een en ander alvast in gang te zetten, zodat straks, als de strenge coronamaatregelen worden versoepeld, de scheiding meteen kan worden voorgelegd aan de rechter?

Natuurlijk kan dat. U hoeft namelijk niet naar mijn kantoor te komen, ik kom naar u toe. En dat kan ook in de avonduren. Naast mijn aantrekkelijke uurtarief, hanteer ik ook beperkte tot geen kosten voor het reizen. Daarnaast ben ik al immuun voor het virus, kan het dus ook niet meer overbrengen op anderen, en toch hanteer ik zorgvuldig de hygiënische voorschriften.

Jullie gaan dan alvast met mij om tafel om het ouderschapsplan (als er kinderen in het spel zijn) en het scheidingsconvenant op te stellen. Jullie gaan, onder mijn leiding en begeleiding, met elkaar praten over jullie onderlinge regelingen met betrekking tot de opvoeding en het levensonderhoud van de kinderen. Jullie gaan afspraken maken voor (dus niet over) de toekomst van jullie kinderen. Dat gebeurt heel zorgvuldig en in het belang van jullie kinderen. En jullie gaan met elkaar praten, opnieuw onder mijn leiding en begeleiding, over de andere, meer materialistische, zaken als de eventuele koopwoning, geld en de verdeling van de goederen.

Mogelijk brengt de coronacrisis ook iets positiefs met zich mee. Het feit dat we in deze periode vooral op elkaar zijn aangewezen kan ook een positief effect hebben. Namelijk dat jullie er achter komen dat het toch wel heel erg jammer zou zijn als jullie uit elkaar zouden gaan. Denk nu niet dat dit bij jullie een gepasseerd station is, want dit komt vaker voor dan jullie denken. Ik heb dat al meerdere keren meegemaakt. Hoe dan ook, als jullie besluiten om bij elkaar te blijven, dan is het toch wel raadzaam om er een relatietherapeut bij te halen. Jullie hebben al de ervaring dat het maken van afspraken steeds weer een tijdelijke oplossing biedt, dus nu is het echt de hoogste tijd om een relatietherapeut in de arm te nemen. En dan niet zo’n therapeut die volgens het boekje werkt, en dus niets voor jullie kan betekenen als er niets over te vinden is in een van de boekjes, maar een therapeut die expliciet ingaat op wat zich voordoet in jullie relatie en daar dan ook doelgericht en op een heel praktische manier met jullie aan de slag gaat. Geen halfbakken daden, maar concrete aanpak van het probleem (of de problemen).

Het kan ook voorkomen dat jullie in deze periode juist tot de ontdekking komen dat het niet goed gaat tussen jullie. Dat de verbinding is verdwenen, dat jullie geen verbondenheid niet meer voelen. En dat gevoel, meer leven als broer en zus, leidt in veel gevallen ook tot het wegvallen van de intimiteit in de relatie. Irritaties, ergernissen en frustraties voeren de boventoon en de communicatie, het met elkaar praten, heeft plaatsgemaakt voor discussies en oplopende en escalerende gesprekken. Jullie willen hierin veranderingen en relatietherapie is daarvoor een aangewezen middel.

–

En als jullie dan nu toch thuiszitten, waarom dan niet meteen de koe bij de horens vatten en samen aan de slag gaan. Door tijdens de mediation of de relatietherapie, want dat kom ik dan met jullie doen, aandacht te besteden aan jullie onderlinge relatie, noodzakelijk voor de toekomst, wordt het samen in huis verblijven minder zwaar. Gaan jullie scheiden, dan is er ruimte voor het delen van het verdriet dat de scheiding met zich meebrengt. Jullie moesten eens weten hoeveel opluchting een goed begeleide scheiding met zich mee kan brengen. Alleen al doordat de spanning er van af wordt gehaald en jullie samenwerken om op een fatsoenlijke manier aan het leven na de scheiding te werken. Natuurlijk kan er boosheid zijn. De teleurstelling om het leed, wat de ander jullie samen aandoet door te willen scheiden, wordt er niet minder door. Het falen in de relatie. En wat valt er wel niet allemaal te zeggen over wat het betekent voor de kinderen wanneer hun papa en mama hen in de steek laat. Althans voor wat betreft het in stand houden van de zo gewenste situatie: een thuis waarbij beide ouders samen beschikbaar voor hen zijn. Jullie kinderen zullen het als prettig ervaren als ze zien hoe jullie samen werken aan een nette scheiding én een goede regeling voor hen.

En is het dan niet mooi als jullie samen een regeling treffen waarin alles, zo goed als maar mogelijk is, voor de kinderen is geregeld. Waarbij afspraken zijn gemaakt én op papier gezet, waarin de belangen van hen voorop zijn gesteld. Zodat zij niet nog meer lasten krijgen te dragen dan dat ze nu al hebben moeten doen, omdat jullie relatie ontspoort is en bol staat van de spanningen en emoties. Rust in de tent, ruimte voor verdriet, maar ook gezamenlijke liefde voor de kinderen die dat verdienen en van jullie samen moeten kunnen krijgen. Hoe boos of teleurgesteld jullie ook in elkaar mogen zijn, zij verdienen jullie gezamenlijke liefde.

Het om de tafel gaan zitten kan ook worden gedaan in het kader van de relatietherapie, hoewel ik er de voorkeur aan geef om jullie samen op de bank te laten zitten. Om zo op een ontspannen manier met elkaar bezig zijn om de onderlinge verbinding te herstellen, de communicatie te verbeteren en het gevoel van intimiteit weer terug te krijgen.

Het mag duidelijk zijn dat u hierover contact met mij mag opnemen. Ook al heb ik geen lege agenda, er is nog ruimte voor jullie. Zodat jullie, ook al houdt het coronavirus Nederland nog maanden in zijn greep, toch al stappen kunnen zetten om te kunnen scheiden of juist bij elkaar kunnen blijven. Quarantaine of geen quarantaine, uw wereld staat al op zijn kop en dient zo snel als mogelijk in een rustiger vaarwater terecht te komen.

Zolang de overheid geen lockdown instelt en het contact mogelijk is, omdat het voor mij als werk wordt aangemerkt, kunnen we aan de slag gaan. Gepaste afstand, geen handen geven, de handen conform de richtlijnen die in de zorg worden gehanteerd wassen zijn de basisrichtlijnen. Ik ben alweer een week (sinds 16 maart) koorts- en klachtenvrij.

–

Ga voor meer informatie naar mijn website: http://www.concies.nl en lees er wat u van mij kunt verwachten. Schroom niet om mij daarna een email te sturen. Bellen mag ook, maar ik neem niet op als ik aan het werk ben. Ik reis al jaren door het land om stellen bij te staan in het afronden of in stand houden van hun relaties. Laat de coronacrisis uw toch al verstoorde leven niet nog meer op de proef stellen, maar stel uw gezondheid er niet voor in de waagschaal. Als u het niet vertrouwd om te beginnen, vanwege het coronavirus, wacht dan totdat u zich wat zekerder voelt. Uitstel is nog geen afstel.

–

Copyright©️oncies 2020

Concies’ Blogs is een produktie onder redactie van CONCIES mediation | relatietherapie | onderwijsdiensten.

Hulp nodig? Kijk op http://www.concies.nl of ik iets voor u kan betekenen. Ik kom naar u toe, waar u ook woont in Nederland.

Maandag is het zo ver: 100 km./uur treedt officieel in werking

Op maandag 16 maart is het, officieel, zover. Dan gaat heel Nederland 100 km./uur rijden op de autosnelwegen. Voor sommige trajecten wordt er ’s avonds en ’s nachts (tussen 19.00 en 06.00 uur) een uitzondering gemaakt. Daar mag dan harder worden gereden. De nieuwe snelheden zijn snelheidsbeperkende maatregelen. Maatregelen die de milieuvervuiling door het verkeer moeten gaan beperken. De maatregelen zijn gedeeltelijk bedoeld om de stikstofuitstoot te beperken, waardoor er ruimte ontstaat voor de agrarische- en bouwsector. En ze zijn bedoeld om bij te dragen in het bestrijden van de verdere opwarming van de aarde en dus de toekomst van de mensheid. En wat blijkt nu? Uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 61% van de Nederlandse automobilisten niet van plan is om zich aan de snelheidsbeperkingen te houden. Hoe kan dat nou?

–

Laten we vooraf alvast vaststellen dat er altijd al te hard wordt gereden. De borden langs de wegen geven dan wel aan dat er op dat traject een bepaalde maximum snelheid van toepassing is, maar heel veel mensen houden zich daar niet aan. Het komt toch regelmatig voor dat ik links of rechts wordt ingehaald door collega-weggebruikers die toch al gauw ergens tussen de 150 en 180 km./uur rijden. In hun ogen ben ik waarschijnlijk een truttige weggebruiker en vinden ze mij iemand die hun in de weg rijdt. Ik rijd namelijk al een kleine 35 jaar standaard 100 km./uur op de snelweg. Als het druk is, én er mag harder worden gereden, dan houd ik daarmee rekening als ik moet inhalen. Ik geef dan even gas bij, zodat ik het overige verkeer niet in de weg rijd. Maar voor de rest rijd ik constant 100 op mijn cruisecontrol. Lekker ontspannen achter het stuur, geen jachtig gedoe, geen frustraties en al helemaal niet steeds moeten afremmen voor vrachtwagens en langzamer rijdend (langzamer dan 100 km./uur) verkeer. En het kost mij maar een paar minuten extra rijtijd. Om een voorbeeld te geven: op een rit van 180 kilometer heb ik ongeveer 6-8 minuten extra tijd nodig. Daarbij ga ik uit van de reistijd die op mijn navigatiesysteem wordt aangegeven bij vertrek. Als ik meer vertraging heb op mijn reistijd, dan komt dat door de files die ik tegenkom.

–

Dit blog gaat echter niet over mijn rijgedrag, maar over de 61% van de weggebruikers die niet van plan zijn om zich aan de maximum snelheid te houden. Waarschijnlijk zijn zij nu ook de automobilisten die zich daar niet aan houden. Oké, het zij zo. Maar, de huidige snelheidsbeperkende maatregelen zijn bedoeld om het milieu te ontzien van verdere vervuiling. Ze zijn bedoeld om de aarde bewoonbaar te houden, ook voor de mensheid. Het bizarre is dat waarschijnlijk veel van de hardrijders het wel noodzakelijk vinden dat er iets gedaan moet worden aan de verdere opwarming van de aarde, maar daar willen ze dan zelf blijkbaar niet aan meewerken. Daardoor wordt de hele problematiek van het langzamer moeten rijden wel duidelijk: Maatregelen nemen om het milieu te verbeteren en niet verder te vervuilen is goed, zolang dat maar niet ten koste gaat van mij. Natuurlijk gun ik mijn kinderen een gezondere leefomgeving en een gezondere aarde om op te leven, maar om daar nu een bijdrage aan te leveren door minder hard te rijden, en dus minder schadelijke uitstoot te veroorzaken, daar betaal ik toch mijn wegenbelasting en accijnzen op de brandstof voor. Maar de lucht wordt niet schoner door geld, wat er overigens wel bespaard wordt met langzamer rijden, maar wel door minder schadelijke stoffen in de lucht. Het gros van de auto’s bespaard tussen de 10 en 20 procent aan brandstofverbruik en dat levert geld op aan de pomp. En die 10-20% minder verbruik is zelfs meer aan vermindering aan uitstoot. Daarmee wordt de toekomst van onze kinderen een stuk beter van, milieutechnisch gezien.

–

Natuurlijk zijn ‘we’ er nog niet met het verlagen van de maximumsnelheden op de autosnelwegen. Als ‘we’ de auto-als-vervoermiddel zien als tak van de industrie, dan is dat er maar één van een hele grote boom. Waarmee ik alleen maar wil zeggen, dat ook de andere takken van deze boom zullen moeten bijdragen. Zien ‘we’ Nederland op haar beurt ook weer als een tak aan een boom, de boom waarin alle taken landen vertegenwoordigen, dan is Nederland maar een kleine tak, qua oppervlak, maar een grote op industrieel gebied. Echter, ook de andere taken, dus landen in de wereld, zullen moeten bijdragen. Nederland in haar eentje redt de wereld niet. Dat hoeft (opnieuw) echter te betekenen dat ‘we’ dan niets hoeven te doen, omdat de rest doorgaat met vervuilen. ‘We’ hoeven ook niet het braafste jongetje uit de klas te zijn. Maar ‘we’ kunnen wel de aanzet geven voor al die anderen. Ook voor hen die niet willen geloven in de opwarming van de aarde en hoe ‘wij’ daar met z’n alleen iets aan kunnen doen.

–

Tot slot, wat gaat u vanaf het moment dat de snelheidsbeperking van toepassing is, betalen voor overtreding daarvan. Buiten de bebouwde kom kost vier kilometer te hard rijden 25 euro en dit loopt op tot 324 euro. Op één kilometer te hard rijden op de snelweg staat een boete van twaalf euro. Word je gesnapt als je 39 kilometer of meer te hard rijdt, dan ben je tenminste 431 euro lichter. Het tikt dus flink aan als u de oude snelheden aanhoudt.

Ik weet niet of het toeval was, maar ik heb gemerkt dat er de afgelopen dagen meer snelheidscontroles plaatsvonden. Ik kwam er in ieder geval veel meer tegen dan normaal.

–

Ik ben eigenlijk een tegenstander van het toestaan van harder rijden tussen 19-06 uur. Ik had liever gezien dat er 24/7 niet harder mag worden gereden dan 100 km./uur. Dat had dat schizofrene in het Nederlandse overheidsbeleid (beleid voor het electoraat versus het milieu) onnodig gemaakt en miljoenen aan verkeersborden kunnen besparen. Net als dat je niet rechts mag inhalen, was de 100 km./uur dan mogelijk geweest zonder al die borden langs de weg. Ik ben er minder van overtuigd dat langzamer rijden zal leiden tot minder filevorming. Daarvoor zullen er straks nog steeds teveel automobilisten, niet alleen, te hard maar ook te idioot (in rijgedrag) deelnemen aan het verkeer. Ik hoop dat u en ik voortaan evenveel zullen genieten van ons rustiger rijden.

–

Copyright©️oncies 2020

Huiselijk geweld, men denkt daar vaak te eenzijdig over

In mijn werk kom ik met enige regelmaat in aanraking met huiselijk geweld. De daders betreffen dan mannen én vrouwen. De slachtoffers zijn dan de levenspartners én de kinderen. Bij huiselijk geweld denkt men echter te vaak aan fysiek geweld. Maar huiselijk geweld is meer dan dat. In dit blog besteed ik hier aandacht aan.

–

“Huiselijk geweld is geweld gepleegd door een (ex-)partner, een familielid of een vriend. Dit kan lichamelijk, seksueel en emotioneel geweld zijn”, schrijft Slachtofferhulp Nederland op haar internetpagina.

De Rijksoverheid definieert huiselijk geweld als volgt: Huiselijk geweld is geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Dat kunnen zijn: partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden. De term ‘huiselijk geweld’ verwijst naar de relatie tussen pleger en slachtoffer. Er is meestal sprake van een machtsverschil. Het slachtoffer is afhankelijk van de dader. Het gaat bij huiselijk geweld om lichamelijke, seksuele en psychische vormen van geweld. Bovendien maakt de overheid onderscheid in de vormen waarin huiselijk geweld kan voorkomen, zoals kindermishandeling, ouderenmishandeling, eergerelateerde mishandeling (eerwraak, vrouwenbesnijdenis en gedwongen huwelijk, bijvoorbeeld) en partnergerichte mishandeling (partnergeweld en ex-partnergeweld in alle verschijningsvormen, ook psychische mishandeling en stalking). Daarnaast doet de overheid een uitspraak over de potentiële slachtoffers van huiselijk geweld door het volgende hierover te schrijven: Vrouwen vormen de grootste groep slachtoffers. Maar ook mannen, kinderen en ouderen zijn slachtoffer van huiselijk geweld. Huiselijk geweld komt binnen alle lagen en groeperingen van de bevolking voor. Er kan sprake zijn van opzettelijke mishandeling, maar dit is niet altijd het geval. Soms kunnen mensen de zorg voor hun naasten of cliënten niet meer aan. In zo’n situatie kan hun gedrag ontsporen met mishandeling tot gevolg.

–

In de inleiding heb ik al aangegeven dat huiselijk geweld veel meer is dan fysiek geweld alleen. En ook in de beschreven definities komt dit tot uitdrukking. Zo is fysiek geweld geweld primair gericht op het lichaam van een ander. De dader bij fysiek geweld schendt de lichamelijke integriteit van het slachtoffer. De dader heeft geen respect, houdt geen rekening met, de persoonlijke integriteit en vrijheid van het slachtoffer. En dan heb ik het niet alleen over de losse handjes en voeten. Slaan, schoppen, knijpen en bijten zijn slechts enkele voorbeelden en vormen niet meer dan het topje van de ijsberg die huiselijk geweld heet. Iemand opsluiten in een ruimte in huis, feitelijk iemands persoonlijke bewegingsvrijheid beperken of beroven, is een vorm van fysiek geweld, ook als er geen direct lichamelijk contact aan te pas komt. En ook seksueel geweld is fysiek geweld. Seksueel(-getint) gedrag, tegen de wens van de huisgenoot in, ís fysiek geweld. Het betasten van het lichaam van het slachtoffer tot het ongewenst uitvoeren van de coïtus (in de breedste zin waarin het kan worden vormgegeven), zijn fysieke aangelegenheden.

En ik wil een stapje verder gaan bij emotioneel geweld, omdat emotioneel geweld de lading van het niet-fysieke geweld onvoldoende dekt. Emotioneel geweld is een aspect dat onder mentaal (psychisch) geweld valt. Zoals seksueel geweld onder fysiek geweld valt wanneer het om grensoverschrijdend seksueel gedrag gaat. Het schenden van deze persoonlijke lichamelijke integriteit van het slachtoffer heeft zelfs mentale/psychische gevolgen. Bij mentaal geweld, zoals het hier in algemene zin bedoeld wordt, gaat het om gewelddadig gedrag dat gericht is op de mentale/psychisch functies van het slachtoffer. Hierbij dient te worden gedacht aan vernederen van het slachtoffer, woordgebruik dat als intimiderend of discriminerend kan worden ervaren. Non-verbaal gedrag dat deze woorden ondersteund. En dan heb ik het niet alleen over schreeuwen of juist héél zachtjes praten, de intonatie (het stemgebruik), maar ook over de gezichtsuitdrukking, de lichaamshouding en de dreigende ‘lichaamstaal’ vanuit handbewegingen (met vuisten zwaaien, met iets gooien -zonder het slachtoffer lichamelijk te treffen- of vingerwijzen, bijvoorbeeld). Hoe mentaal/psychisch geweld ook mag worden uitgedrukt, het effect dat het heeft, heeft altijd betrekking op het functioneren van de hersenen van het slachtoffer, waarbij brainwashen (hersenspoelen) misschien wel als ultiem voorbeeld kan worden genoemd.

Helaas associëren de meeste mensen huiselijk geweld nog met fysiek geweld. Men vergeet het geweld dat wordt toegepast op de hersenen, de psyche, van de slachtoffers. sterker nog, mentaal/psychisch geweld komt minstens, zo niet vaker, voor dan puur fysiek geweld. Veel fysiek geweld leidt ook tot mentaal/psychisch lijden. En dan bedoel ik niet de kwantitatieve toepassing, maar de kwalitatieve toepassing. Dus niet de frequentie, maar de vorm waarin fysiek huiselijk geweld wordt toegepast.

–

Enkele voorbeelden van hoe huiselijk geweld zich in een gezinssituatie kan voordoen.

Voorbeeld 1: Een echtpaar heeft veelvuldig woordenwisselingen die escaleren. Dit escaleren leidt tot luider verbaal én non-verbaal communiceren. Luider verbaal communiceren uit zich doorgaans in schreeuwen. Luider verbaal communiceren kan zich echter ook uiten door juist veel zachter te gaan praten dan dat de partner doet. Luider of juist zachter gaan spreken kan als intimiderend worden ervaren door de ander. In de non-verbale communicatie kan de lichaamshouding en het maken van gebaren (met alle lichaamsdelen) als intimiderend worden ervaren. Intimidatie is een vorm van huislijk geweld.

Voorbeeld 2: Een echtpaar heeft ruzie. Tijdens deze ruzie begint de ene partner de andere partner te slaan of te schoppen of met spullen te bekogelen waarbij de andere partner wordt geraakt. Elke vorm van lichamelijke aanraking kan als fysiek geweld of als ongewenst worden ervaren. Fysiek ongewenst gedrag is een vorm van huiselijk geweld.

Voorbeeld 3: Een echtpaar heeft ruzie, waarvan de kinderen op enigerlei wijze getuige zijn. De kinderen kunnen, maar hoeven niet, fysiek bij de ruzie aanwezig te zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld elders in huis zijn en horen dat er ruzie wordt gemaakt. Ze kunnen echter ook op school zitten en weten dat hun ouders samen thuis zijn en dan ruzie met elkaar kunnen maken. Ook al zijn zij niet aanwezig, toch wordt dit beschouwt als een vorm van huiselijk geweld.

Voorbeeld 4: Een van beide partners kleineert de andere partner in woorden (verbaal) of daden (non-verbaal). Dit kan tijdens een ruzie zijn, maar ook wanneer er geen ruzie is of in aanwezigheid van derden. Ook al gebeurt deze vorm van huiselijk geweld niet in het huis zelf, dan nog wordt dit aangemerkt als huiselijk geweld.

De vier voorbeelden dekken slechts een deel van de ontelbare varianten van huiselijk geweld. Ze geven echter wel aan dat huiselijk geweld veel meer is dan wat ik in dit blog allemaal zou kunnen beschrijven.

–

In mijn praktijk, zowel bij mediation als bij relatietherapie, kom ik huiselijk geweld best wel vaak tegen. Daarbij valt op dat de daders zich doorgaans niet bewust zijn van het gedrag dat valt onder de definities van huiselijk geweld en zich beperken tot wat fysiek aantoonbaar is. Blauwe plekken, krassen door krabben, wonden door snijden (bloed aan de paal) en het bekogeld worden met huisraad zijn concrete voorbeelden. Grensoverschrijdend seksueel gedrag wordt zelfs zelden gezien als fysiek huiselijk geweld en op de een-of-andere-manier goedgepraat en verdedigt met uitspraken die het grensoverschrijdende gedrag rechtvaardigen of op zijn minst verzachten. De mentale/psychische handelingen en gevolgen bij de slachtoffers wordt vaak gebagatelliseerd of in alle toonaarden ontkend. En dat maakt huiselijk geweld zo pijnlijk bijna onaantastbaar én moeilijk bespreekbaar.

–

Heeft u, naar aanleiding van dit blog vragen of wenst u hulp, omdat u zelf slachtoffer of dader bent van/bij huiselijk geweld? Dan kunt u mij gerust een berichtje sturen (via info@concies.nl) of contact opnemen met het MELDPUNT door te bellen met 0800-2000. Schroom niet, u heeft er alleen maar baat bij, want u kunt deze hulp best gebruiken. U hoeft er niet alleen voor te staan.

*

Copyright©️oncies 2020

Concies’ Blogs is een produktie onder redactie van CONCIES mediation | relatiebemiddeling | onderwijsdiensten.

Hulp nodig? Kijk op http://www.concies.nl of ik iets voor u kan betekenen. Ik kom naar u toe, waar u ook woont in Nederland.

Wijziging in het aantal keren dat ik een blog online zet.

Met ingang van vrijdag 6 maart 2020 publiceer ik nog maar één keer per week een blog. Niet omdat ik het niet meer leuk vind of omdat ik gebrek aan inspiratie heb, maar omdat er best veel tijd in gaat zitten, en ik wil het wel serieus doen.

Voortaan komen mijn blogs alleen nog op de vrijdagochtend online. Misschien als er een bijzonder onderwerp is dat ik nog eens tussendoor iets publiceer, maar dat weet ik nog niet.

Het VAVO voor uw kind met autisme?

Een paar jaar geleden heb ik al eens een blog geschreven over het volgen van het VAVO voor kinderen onder de 18 jaar (zie https://concies.wordpress.com/2016/07/14/2169/). Want, wanneer de school voor het voortgezet onderwijs hieraan zijn medewerking verleent, dan liggen hier toch wel mogelijkheden voor die kinderen. Ik haalde in dat blog ook de mogelijkheden aan voor kinderen met een diagnose in het Autistisch Spectrum (DSM-5). Ik kreeg door de jaren heen veel reacties op dit onderdeel in het blog en ik wil in dit blog daar nogmaals aanvullend aandacht aan besteden.

Een moeder schreef mij dat zij haar zoon met de grootst mogelijke moeite in het VAVO had gekregen en dan ook nog met een proeftijd van drie maanden. Het was haar, door de gesprekken in het ROC, duidelijk geworden dat het VAVO de voorkeur geeft aan leerlingen waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat deze tijdig hun diploma halen. Haar verontwaardiging was groot en ik kan mij daar ook wel iets bij voorstellen.

Een andere moeder schreef een vergelijkbare reactie op mijn blog en nog een andere moeder vertelde dat haar kind was afgewezen “omdat de kans te groot was dat hij het niet zou halen”, het diploma dan wel te verstaan. Een vader schreef heel boos te zijn op mij. Ik zou geen realistisch beeld hebben gegeven, want zijn kind was kansloos geweest op het VAVO “…omdat ze daar niets met autisten hebben en hen maar aan lieten rotzooien.”

• De financiering

En daar zit een knelpunt waaraan de centrale overheid, i.c. minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker, iets kan veranderen. Sinds een jaar of tien worden MBO’s en HBO’s beloond op basis van hun uitstroom. Dat wil zeggen dat het ROC, waaronder het VAVO resulteert, pas de volledige financiering voor een leerling/student ontvangt op het moment dat deze met een diploma op zak het pand verlaat. Er wordt dus pas een volledige vergoeding betaald aan het einde van de rit/de opleiding; wanneer de leerling het diploma heeft op zak heeft. Deze leerlingen bezorgen het ROC dan geld in het laadje. Halen de leerlingen geen diploma, en in veel gevallen is dat meteen de verplichte startkwalificatie, dan is dat niet lucratief. Leerlingen/studenten die het diploma niet behalen ‘kosten‘ de school daarmee geld in plaats van dat het de school geld oplevert. Deze leerlingen zijn verliesposten.

De overheid zou hier verandering in aan kunnen brengen. Niet eens zozeer verandering, maar meer nuancering. Nuancering ten gunste van alle leerlingen die niet als iedere andere leerling een standaardtraject kan afleggen om het diploma te kunnen behalen. Een nuancering, waarvoor voorzieningen kunnen worden getroffen die ten gunste zijn van deze groep mensen. Want dat zijn deze leerlingen. Zij zijn evenveel mens als elke andere leerling. Dat hun denken anders verloopt, wil nog niet zeggen dat ze daarmee ook meteen minder intelligent zouden zijn. Hun leerproces verloopt anders en daar kunnen voorzieningen voor worden getroffen. Meer tijd, meer structuur, meer begeleiding….ze kosten misschien een paar centen, maar dan heb je ook wat. Met name eerlijkheid en gelijke kansen voor iedereen die gebruik wil maken van het grondrecht: recht op onderwijs. En het ministerie kan (en moet) hierin voorzien.

• Andere ervaringen

Gelukkig kwamen er ook positieve ervaringsverhalen binnen. Ouders die blij waren met de mogelijkheid dat hun kind gebruik kon maken van het VAVO. Ook van ouders van kinderen met autisme. En reacties van kinderen met autisme, die het VAVO dankbaar waren dat zij daar een kans hadden gekregen hun diploma te behalen.

Ook vanuit het onderwijs kwamen reacties bij mij binnen. Reacties waarin compleet verschillende ervaringen werden beschreven. De ene docent omschreef de vreselijke toestanden die hij had meegemaakt tijdens zijn lessen en hoe “…autisten zijn lessen steeds maar weer hadden verstoord.” Een andere docent beschreef het omgekeerde. Hoe blij zij was dat er in haar school wel aangepast ondewijs mogelijk was wanneer de situatie daar specifiek om vroeg, “….en nee, dat zijn geen voorzieningen alleen bestemd voor kinderen met autisme. Dat zijn voorzieningen voor alle leerlingen die, om wat voor een reden dan ook, daarom vragen.”

• Voorzieningen

Prachtig natuurlijk. Heel mooi. Fraai. Geweldig. Maar ook: belachelijk. Een ROC dat er prat op gaat dat het in deze behoefte voorziet, in tegenstelling tot het gros van de meerderheid. Elk ROC zou hierin dienen te moeten voorzien. Het is hun -wettelijke- plicht om hun onderwijs zodanig aan te bieden, dat een ieder die daarvoor in aanmerking komt, daar ook gebruik van zou moeten kunnen maken. Te zot voor woorden om dit te etalleren als iets bijzonders. Maar ja, die financiering, hè. Die zit toch wel een beetje een boel in de weg.

Doordat de overheid in het verleden giganties heeft gesneden in de financiering van het onderwijs, zijn vooral in het primaire proces (het feitelijke onderwijs) veel arbeidsplaatsen verloren gegaan; vaak om de salarissen van de directies/college’s van bestuur (tot wel drie keer de Balkenendenorm) te kunnen handhaven of zelfs te kunnen verhogen. De arbeidssatisfactie van het onderwijzend personeel kelderde niet alleen vanwege het verlies van de arbeidsplaatsen en de permanente dreiging dat jij bij de volgende bezuinigingsronde wel eens de sjaak kon zijn, ook de toename in arbeidsbelasting, dat ten koste ging van datzelfde primaire proces, deed een flinke duit in het zakje.

Onder voorzieningen vallen ook de docenten die niet alleen goed zijn in het lesgeven van hun vak. Het zijn dezelfde docenten die weten wat hen te doen staat wanneer zij lesgeven aan kinderen met autisme. Het zijn dezelfde docenten die worden bijgestaan, en zo nodig gecoacht, door een deskundige op het gebied van autisme, zodat zij in hun lesgeven rekening kunnen houden met leerlingen die anders leren en anders denken. En dit laatste zijn aspecten die tot de competenties van iedere docent behoren. Daarin zijn ze opgeleid: uitgaan van de basisbehoefte en de individuele beginsituatie van de leerlingen waaraan zij lesgeven. En daartoe behoren ook leerlingen met autisme en leerlingen met beperkte mogelijkheden.

• Tot slot

Dit pleidooi om maatregelen te treffen die het mogelijk maken het VAVO toegankelijker te maken voor deze doelgroepen, is geen vrijbrief voor alle kinderen met autisme. Er zullen altijd kinderen zijn en blijven, ook kinderen zonder die diagnose achter hun naam, die niet voldoen aan de toelatingscriteria voor dit onderwijs. Dat zijn die leerlingen die meer op hun plek zijn in (beroeps-)opleidingen op een lager niveau (nivo 1 en 2). Deze kinderen moeten we niet kwellen met onderwijs op een niveau dat zij niet aankunnen. Voor hen is het VAVO ook niet geschikt en dat moet -in alle eerlijkheid gezegd en hoe pijnlijk dan ook voor het kind én de ouders- wel onder ogen worden gezien.

Heel veel succes aan alle kinderen van onder de 18 die komend schooljaar een tweede, derde of zelfs vierde kans krijgen om op het VAVO een volgende stap te zetten naar de toekomst die zij ambiëren.

Copyright©oncies 2016/2020

Concies’ Blogs is een produktie onder redactie van CONCIES mediation | relatiebemiddeling | onderwijsdiensten.

Hulp nodig? Kijk op http://www.concies.nl of ik iets voor u kan betekenen. Ik kom naar u toe, waar u ook woont in Nederland.