Een triest voorbeeld waarin het kind het slachtoffer is van een slechte scheiding van de ouders

Afgelopen maandag publiceerde ik een blog over het aanhouden van vechtscheidingen. Op de een of andere manier lukt het ouders niet om deze te scheiden van hun ouderschap. Want hoe je het ook wendt of keert, ook na de scheiding blijft mama mama en papa papa voor hun kinderen. Tja, mama en papa, jullie zijn na de scheiding tot elkaar veroordeeld tot de dood jullie scheidt.

AD.nl publiceerde afgelopen weekend onderstaand trieste artikel:

“Rechter beslist: Moeder mag dochter (13) niet weghouden van bruiloft vader

De rechter moest er afgelopen week aan te pas komen om er voor te zorgen dat een 13-jarig meisje uit Gelderland aanwezig kon zijn op de bruiloft van haar eigen vader.

De ouders van het meisje zijn gescheiden en de moeder wilde niet dat haar dochter naar het tweede huwelijk van haar ex-man ging afgelopen vrijdag. De ouders hebben co-ouderschap over het 13-jarige meisje en op de geplande dag van het huwelijk zou het meisje bij de moeder zijn.
De moeder wilde niet meewerken omdat ze naar eigen zeggen een weekendje Amsterdam gepland had met haar dochter. Ze had zelfs al een hotelletje geboekt en dat kon ze niet meer annuleren. De vader liet het er niet bij zitten en stapte naar de rechter. Hij eiste dat zijn dochter bij zijn huwelijk aanwezig kon zijn en als de moeder niet meewerkte zij hem 15.000 euro zou moeten betalen.

Uniek

De rechter heeft de man gelijk gegeven omdat het huwelijk een eenmalige en unieke gebeurtenis is en een bezoek aan Amsterdam niet. De vrouw mocht haar dochter dus niet opeisen. Daar stond tegenover dat de vader zijn dochter wel op zaterdag voor 11.00 uur moest terugbrengen. Op die manier konden moeder en dochter alsnog naar Amsterdam.
Omdat de moeder tijdens de zitting alleen kon bewijzen dat ze voor zichzelf een overnachting had geboekt, hoeft de vader de gemiste hotelnacht niet te vergoeden. 

Niet goed

Tot slot wees de rechter beide ouders er op dat hun slechte verstandhouding niet goed is voor het kind en dat dit soort kwesties eigenlijk niet tot een kort geding horen te leiden. In het belang van hun gemeenschappelijke dochter zouden de ouders daar iets aan moeten doen.”

-einde citaat-

Wat veel ouders vergeten als ze in een vechtscheiding na de scheiden verzeild raken, is dat dit vaak een nog veel grotere impact heeft op hun kinderen dan de feitelijke scheiding op zich. Een kind zal zelden juichen bij de scheiding van de ouders, maar het zal er zeker niet vrolijker van worden wanneer de ouders -ná de scheiding- alsnog rollebollend over straat gaan en waarin het kind de speelbal is geworden van hun onderlinge strijd (en nijd).

Ik heb gesproken met gescheiden ouders die bij mij kwamen om daar verandering in aan te brengen. Vaders die mij vroegen hen te helpen hun kinderen weer te kunnen zien. Moeders die huilend aan tafel zaten, omdat hun ex het tot-op-de-billen-lange haar van hun dochter met een tondeuse had gemilimeterd. Maar ook opa’s en oma’s die de wanhoop nabij waren, omdat hun ex-schoonkind hun kleinkinderen bij hen vandaan hield. En wat valt er dan op? Wat mist u -de lezer van dit blog- in deze alinea? Juist ja….de kinderen zelf. Vaders, moeders, opa’s en oma’s, allemaal volwassenen die strijden met elkaar, maar totaal geen oog hebben voor hun lijdend voorwerp: het (klein-)kind! Degene waarom het allemaal gaat, maar die daar niets mee wint of verliest. Het kind lijdt alleen maar. Het wordt overgelaten aan zijn lot en draagt in z’n eentje de last en de pijn met zich mee dat wordt veroorzaakt door hun vader, moeder, opa’s en oma’s.

Ik ben dan vaak de eerste die met het kind praat. Ik besteed aandacht aan het kind. Niet over de ouders of grootouders pratend, maar luisterend naar wat dat kind te vertellen heeft. Het gaat niet over het goede of foute in het gedrag van de ouders of grootouders. Het gaat over de gevoelens van het kind en de wensen die het kind heeft ten aanzien van z’n eigen toekomst. Het gaat om de wensen van het kind ten aanzien van de ouders en grootouders. Hoe het kind zichzelf ziet in relatie tot hen en niet omgekeerd. Hoe het zich gelukkig kan voelen met hen allemaal. En dan mogen die ouders en grootouders zichzelf gelukkig prijzen dat zij dit voor hun kind mogen betekenen. Zij zijn er voor het geluk van hun kinderen. En met al die strijd tussen hen onderling, zijn zij dat niet.

Als kinderen van gescheiden ouders gelukkig worden door hun ouders, dan worden de ouders gelukkig van hun kinderen. Daar hebben ze dan ook geen advocaten, mediators, rechters of psychologen/psychiaters bij nodig.

Copyright©oncies 2017

‘Wie helpt me uit de ellende van onze vechtscheiding?’

Op 11 maart 2014 publiceerde De Volkskrant.nl onderstaand artikel. Een noodkreet van een vrouw/moeder die midden in een vechtscheiding verkeerde.
Vol vragen en verwijten naar onze participatiesamenleving, ons afbrokkelende sociale vangnet en de prutsers van hulpverleners, waaronder mediators, die ruim aan haar toestand hebben verdiend. En de vraag is of de situatie in de afgelopen 3 jaar is veranderd?

• De Volkskrant.nl in 2014

“OPINIE: ‘We zijn goed opgeleid en hebben eigentijdse ideeën over man-vrouwverhoudingen, maar toch zitten we klemvast in de ellende van een vechtscheiding’, schrijft een lezeres die anoniem wil blijven. ‘Waar is die participatiesamenleving, met dat sociale netwerk, waarmee we ‘op eigen kracht’ uit de problemen kunnen komen?”

Aleid Truijens veroordeelt in haar column in de Volkskrant van 2 maart 2014 vechtscheidende ouders. “Hoe hartverscheurend: deze veroordeling komt uit de mond van een kind. Ook mijn”zoon (19) zei recentelijk: ‘Houd toch eens op met dat kinderachtige gedoe!’. Ik wil niets liever, maar: help, ik zit vast in een vechtscheiding!

Veroordelingen maken de schuld en schaamte erger. Ik heb (mede) een huiselijke oorlog veroorzaakt, waarvan niemand weet waarom die begonnen is, waar het nog over gaat, laat staan hoe we er een einde aan maken. Hoe ben ik hierin beland?

– Man-vrouw-ding
Misschien is het een man-vrouw-ding: ik wil harmonie, hij wil met rust gelaten worden en we begrijpen niets van elkaar. Misschien is het een feminismeding: ik accepteer geen slechte regeling, hij is overtuigd van zijn materiële gelijk. Misschien is het een diepere krenking van onze identiteit als vader of als moeder. Daarin word je door die ander niet meer gezien. Het is een warboel.

Gelukkig erkent Truijens ook het leed: ‘Geen krenking zo groot als in de liefde.’ Daar voeg ik aan toe: juist als er kinderen in het spel zijn! Je hebt je met huid en haar gegeven, anders waren er geen bewust geplande kinderen gekomen. Je hebt je emotionele en materiële lot met elkaar verknoopt.

Haar veronderstelling is dat er in Nederland geen oorlogen meer gevoerd worden, dus dat gebeurt thuis, want: ‘Die kolkende haat moet ergens heen.’ Dat is wel erg simplistisch; ze is duidelijk geen ervaringsdeskundige.

– Je hoeft niet te scheiden

Waar ik het roerend mee eens ben, is Truijens’ betoog dat je niet zou hoeven scheiden – en je je kinderen die ellende zou kunnen besparen – als je je verwachtingen van het huwelijk aanpast aan de realiteit en ‘verstandige afspraken maakt’. Inderdaad: je moet er iets van maken. Aan het romantisch ideaal heb je helemaal niets in een tweeverdienershuishouden met kinderen. Een oorzaak van mijn vechtscheiding is juist dat ik alles op alles heb gezet om mijn gezin bij elkaar te houden. Hij werd er gek van.

Als we geen kinderen hadden, zou ik niet in deze ellende zitten. Dan had ik hem allang losgelaten, woonde ik geen 500 meter van hem vandaan, had ik niet nog jarenlang, zolang de kinderen van ons afhankelijk zijn, met hem te maken. Zou ik ook niet levenslang immaterieel met hem te maken hebben, want ik blijf streven naar een communicatieve bodem in ons bestaan, een vorm van emotionele harmonie ook, waarbinnen we elkaar kunnen ontmoeten en er voor de kinderen wat bewegingsruimte is. Dus hoezo kolkende haat?

Voor kinderen is een scheiding niks: laveren tussen twee huizen. Ik heb het voor hen als onnatuurlijk en onrustig ervaren. Nog los van het feit dat je ze de helft van de tijd niet meer ziet: een ondraaglijk gemis.

– Ondraaglijk gemis
Bovendien is de ‘vanzelfsprekende ruimte’ waarin je elkaar als gezinsleden ontmoet weg. Dus als een van de kinderen een tijdje moeite heeft met een van de ouders, wat veel voorkomt in de puberteit, dan wordt door het kind gekozen daar niet meer heen te gaan. Dat levert natuurlijk weer veel stof op voor nieuwe verwijten.

De start van het scheidingsproces is meestal slecht, want de communicatie is verstoord, anders zou je niet scheiden. Hoe harder ik mijn best deed om ook hier een harmonieuze bodem in het geheel te leggen, hoe grimmiger de situatie werd. Tot een zakelijke afhandeling van de scheiding komen in een geladen sfeer, waarin emoties redelijkheid verdringen, is alleen mogelijk met zeer goede gespreksleiding. Helaas heb ik therapeuten en mediators als buitengewoon onkundig ervaren. Oeverloos gepruts. Er zijn alleen maar mensen rijker geworden van onze ellende. Echtscheidingsparasieten zijn het. In deze wereld moeten nog vele cursussen gesprekstechniek gegeven worden op zeer hoog niveau. Niet dat level van: ‘Wat heb je gehoord?’

Helaas heb ik therapeuten en mediators als buitengewoon onkundig ervaren. Oeverloos gepruts. Mijn vechtscheiding houdt me dagelijks bezig, ik sta ermee op en ga ermee naar bed. Waar is die participatiesamenleving, met dat sociale netwerk, waarmee we ‘op eigen kracht’ uit de problemen kunnen komen? Ik ben twee keer bij een nuchtere gezamenlijke vriendin geweest, met scheidingservaring, om te vragen of zij met ons in gesprek wilde gaan. Nee, ik moest het maar loslaten. Ik heb mijn directe familieleden en vriendinnen een paar keer een noodmail gestuurd, waarin ik eerlijk schrijf dat ik het niet aankan. Ik krijg dan emotionele steun, maar niemand doet iets.”

(Bron: De Volkskrant.nl)
Het volledige en originele artikel vind je achter onderstaande link
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3610378/2014/03/10/Wie-helpt-me-uit-de-ellende-van-onze-vechtscheiding.dhtml

• Mijn reactie op dit artikel

Mij spreekt het verwijt naar de prutsers aan. Ik deel de mening van deze vrouw. In mijn dagelijkse praktijk hoor ik, zelfs drie jaar later, vergelijkbare verwijten en hoor ik de verschrikkelijkste verhalen. De prutsers zijn ook die mediators die zich (vaak onterecht) mediator noemen. Deze mediators beschikken zelden over een afgeronde opleiding tot mediator. Het zijn vaak mediators die het voor hun hobby zijn gaan doen of omdat ‘ze het zelf hebben meegemaakt en dan ervan overtuigd zijn dat zij als ervaringsdeskundigen ander goed kunnen helpen’. Het zijn soms ook de mediators, nota bene ingeschreven bij de MfN (voorheen het NMI….die vooral zoveel mogelijk betalende leden wil en vergeet een kwaliteitssysteem te hanteren om een echte scheiding -mooi woord in deze context- aan te brengen tussen de echte professionals en de hobbyisten), die onvoldoende competenties hebben om het vak (waaronder het vermogen om een situatie te laten de-escaleren) uit te kunnen oefenen, maar toch beschikken over een certificaat en het assessment hebben gehaald.

Ik schaam mij soms een mediator te zijn.

Het verbaast mij echter niets. Iedereen kan in een paar dagen tijd mediator worden en in een vergelijkbaar aantal dagen de titel Familiemediator (of een andere specialisatie) daaraan toevoegen. Bovendien barst het van de opleidingen, omdat elke (vergeef mij de grove bewoording) eerste de beste stoethaspel een opleiding op dit gebied kan en mag beginnen. Je kunt mediator worden, én zijn, zonder over de daartoe noodzakelijke competenties en ervaring te beschikken. Er bestaan immers geen toetsbare en centraal vastgestelde criteria die bepalen of je beschikt over de juiste kennis en vaardigheden, behalve die van de cursus zelf. De MfN pretendeert wel dat die criteria er zijn, maar geloof mij die zijn er niet.

En dus moet ik, als professional en op masteniveau opgeleide mediator, concurreren met ondeskundige, onbekwame en asociale gasten die zich mediator noemen. In veel gevallen kiezen mijn potentiële cliënten voor het goedkopere alternatief dat deze lieden hen vaak aanbieden, zonder zich te beseffen dat goedkoop dan duurkoop is. Ja, de vechtscheiding komt in de meeste gevallen voort uit de amateuristisch optredende mediators (wanneer een mediator bij hun echtscheidingsproces is betrokken).

Dat zou niet zo mogen zijn!!!

Wat zou ik dit stel en hun kinderen of u met uw gezin graag willen helpen. Maar ja, zelfs mijn zeer lage tarief vinden mensen nog te hoog vergelijkbaar met hen die het voor een habbekrats doen. En als er een ding is waarop ik niet wens in te leveren, dan is het wel op mijn kwaliteit en dus ook het tarief dat daaraan recht doet.

Copyright©oncies 2017

N.B. Vrijdag a.s. volgt nog een blog over de gevolgen voor een kind wanneer de ouders verwikkeld blijven in een vechtscheiding en daarbij hun kind gebruiken als instrument om hun vete uit te vechten en in stand te houden.

Week van de Mediation: Hoe veilig en betrouwbaar zijn ‘mediationkantoren’ voor vrouwen die snel van hun man afwillen?

Dat het flink fout kan gaan in een echtscheiding bleek enkele jaren. Ik sprak toen met een vrouw die mij vroeg wat zij moest doen.
Zij had kort daarvoor een brief ontvangen van haar ex. Daarin stond dat zij bijgevoegde papieren nog even moest ondertekenen om de scheidingsstukken af te kunnen ronden.
Ze waren al een bijna twee jaar gescheiden….
In de brief deed zij afstand van haar pensioenrechten bij haar ex. Ze had dit niet in de gaten.
Toen ik wat doorvroeg, kwam er een triest verhaal naar voren.

Bijna twee jaar daarvoor had zij besloten om te gaan scheiden. Zij had iemand anders leren kennen en de liefde voor deze man had een dimensie die zij daarvoor nog nooit had gekend. Zij voelde liefde.
Haar man stemde in met de echtscheiding en wist wel iemand om de scheiding snel en gemakkelijk te regelen. Met hem regelde hij de volledige financiële afhandeling van de scheiding.

De vrouw kreeg een paar keer formulieren en documenten onder haar neus geschoven en diende dan, zonder gelegenheid te krijgen om na te gaan wat er precies in stond, deze meteen te ondertekenen. Van haar werd verwacht dat zij verder niet zeurde: “Jij wil toch scheiden”.
De financiële kwestie werd, zo bleek later, door een bevriend Financial Planner, een FFP-er, geregeld. Met name de onderlinge vriendschap tussen deze FFP-er en de man werd hierin tot uitdrukking gebracht. Haar man regelde het zodanig dat de vrouw voor een kleine drie ton het schip in ging.
De man maakte misbruik van de behoefte van de vrouw om de zaak zo snel als mogelijk afgerond te krijgen en voorbij te laten zijn.

Maar dat was niet het enige. De man schafte spullen voor de kinderen aan en eiste daarvoor financieel te worden gecompenseerd door de vrouw. ‘Daarvoor was de kinderalimentatie bestemd’, beargumenteerde hij. En zij, zij legde zich daar keer op keer, onwetend, bij neer.
Zo kocht hij peperdure fietsen voor de kinderen, die de vrouw moest betalen. ‘De kinderen moesten op de fiets naar de honderd meter verderop liggende school kunnen gaan’. Deze fietsen stonden vervolgens 12 dagen van de volgende 14 in de schuur van de man, terwijl de kinderen ondertussen moesten rondrijden op de barrels die bij hun moeder stonden.
De vader woonde op enkele honderden meters van de moeder.
Daarnaast kocht de man met grote regelmaat vrij prijzige merkkleding voor de kinderen en de kosten hiervan hield hij in op zijn bijdrage in de kosten van de opvoeding en het levensonderhoud van de kinderen. Maandelijks peuzelde hij dit bedrag, in nog steeds groter wordende mate, op.

In feite is dit onrechtmatig handelen, maar de vrouw dacht dat de man in zijn recht stond. Hij wist dit soort dingen beter dan zij en zij vertrouwde hem. Bovendien intimideerde de man de vrouw. Zij kon zich niet voorstellen dat de man zijn kinderen financieel wilde benadelen.

Nog vele schrijnende voorbeelden kwamen aan de orde in dit gesprek. Zo bleek de FFP-er een oude schoolvriend van de man te zijn en had de echtscheidingskwestie nieuw leven in deze vriendschap geblazen.

In dezelfde periode sprak ik met nog twee vrouwen. Zij hadden hun echtscheiding laten regelen door kantoren die zich uitgaven voor mediationbedrijven, maar in werkelijkheid geen mediators maar FFP-ers in dienst hadden. Zij waren geholpen voor een vast bedrag van €2600,00 (all-in). In beide gevallen ging het om hetzelfde bedrijf in de buurt van Amsterdam. Ook deze vrouwen waren er bekaaid van afgekomen. De financiën waren geregeld op een A4-tje en voor de rest was er niets geregeld, ook niet voor de kinderen. De vrouwen hadden, zonder dat zij zich hiervan bewust waren geweest, verklaringen ondertekend waarin zij verklaarden dat zij akkoord gingen met de ondertekende stukken. In deze stukken deden zIj stelselmatig afstand van al hun bezittingen en financiële rechten (ook daar waar dwingend recht op van toepassing was).

Deze vrouwen werd een poot uitgedraaid en de mannen liepen met rijk gevulde broekzakken, vol geld, de deur uit (of bleek dat bij een van deze twee vrouwen zelfs afstand was gedaan van de gezamenlijke echtelijke woning).

Onlangs sprak ik een van deze vrouwen opnieuw. Haar dochter lag overhoop met haar vader, zij had tot voor kort bij hem in huis gewoond en al meerdere keren een flinke aanvaring met hem gehad.
Er was een bemiddeling afgesproken. De man had aan één gesprek deelgenomen, was akkoord gegaan met het betalen van 50% van de kosten, en was vervolgens weer afgehaakt.
De dochter had onvoldoende inkomen, dus had zij de kosten namens haar dochter voldaan.
Zij had, nadat de man was afgehaakt, van de man het ‘verzoek’ gekregen om hem zijn kosten terug te betalen. Dat had zij maar gedaan. Zijn argument: hun dochter verbleef bij haar (ze was het huis uitgezet door haar vader), en dat was voor hem reden om deze claim te doen. Hij had hierover informatie ingewonnen bij het bedrijf dat de echtscheiding had geregeld. Daar had men verklaard dat hij hier rechtmatig aanspraak op kon maken….

Opvallend: de slachtoffers van deze praktijken waren allemaal vrouwen die snel, om moverende redenen, van hun man af wilden. Vrouwen die willens en wetens onwetend werden gehouden en waar fatsoenlijke voorlichting ontbrak. Vrouwen die, geleid door hun bittere wens om zo snel als maar kon deze affaire achter zich te kunnen laten, onvoldoende werden gewezen op hun rechten en plichten en erop werden gewezen eerst goed tot zich door te laten dringen wat de consequenties van het ondertekenen waren.

In één geval was er sprake van een andere nieuwe partner. In de twee andere was de liefde over, meer niet. De vrouwen zijn nog altijd alleenstaand.

Mijn overdenking:
Alle voorbeelden tonen nog eens aan hoe triest het in Nederland is gesteld met mediation.
En dan heb ik het nog niet over de absurd hoge uurtarieven die in rekening worden gebracht. Zo bleek dat er nog geen vier uur werk was geleverd voor ‘de mooie vaste prijs’ van €2600,00. Da’s snel en gemakkelijk verdiend.

De eerste de beste knakker of knakster kan én mag zich mediator noemen en kan vervolgens doen en laten waar hij/zij zin in heeft.
Ongestraft, nota bene (hoewel: lees mijn blog, over hoe anders de aansprakelijkheid van Financieel Adiviseurs is, er nog eens op na).
Erkende MfN-Registermediators dienen aan zware kwaliteitseisen (competenties en andere zakelijke voorwaarden) te voldoen om deze beschermde titel te mogen voeren. Zij vallen bovendien onder een gedragscode, een reglement en een tuchtcollege.

Eerder dit jaar kon Ard van der Steur zijn biezen pakken alsministervan Justitie en Veiligheid. Hij had eerder, als lid van de Tweede Kamer, een initiatief wetsvoorstel ingediend om mediation een andere status te geven en de kwaliteitseisen in wet- en regelgeving vast te leggen. Maar ja, die route lijkt nu onhaalbaar en misschien is dit dan wel hét moment om eens na te denken over Europese regelgeving op dit gebied. Ik ben helemaal niet zo pro Europa aangaande de bemoeienis op wet- en regelgeving, maar……de Nederlandse overheid, samen met de koepel- en belangenorganisaties, falen m.i. op dit gebied.
Ondertussen is de klant hiervan het slachtoffer.

Laten we wat aan gaan doen aan de wildgroei en de bizarre tarieven, voordat de erkende MfN-Registermediators het loodje gaan leggen.

Wilt u meer weten over mediation? Neem dan gerust een kijkje op mijn website: http://www.concies.nl of lees mijn blogs hierover.

Copyright©oncies 2017

Week van de Mediation: Werken en zwanger zijn….alsof je al niet genoeg aan je hoofd hebt!

Een van de oorzaken van een arbeidsconflict is zwangerschapsdiscriminatie.
Niet dat het arbeidsconflict veel voorkomt, want veruit de meeste zwangere vrouwen weten niet dat zij onrechtmatig worden behandeld wanneer hun iets van de onderstaande acties van de werkgever overkomt.

Echter: Twee weken geleden heeft het College voor de Rechten van de Mens een speciaal meldpunt geopend en wat schetst hun verbazing? Binnen die twee weken kwamen er al 550 meldingen van discriminatie van zwangere vrouwen binnen.

• Enkele voorbeelden van zwangerschapsdiscriminatie

Op de website van het College voor de Rechten van de Mens staan voorbeelden van zwangerschapsdiscriminatie, zoals:

1. Het arbeidscontract van de vrouw wordt niet verlengd, terwijl de baan wel beschikbaar is.
2. De vrouw ontvangt geen salarisverhoging door de zwangerschap.
3. De vrouw kan niet terugkeren in de eigen functie na de bevalling.
4. De vrouw moet verlofdagen als vakantiedagen opnemen of krijgt de verplichting om voor het bezoek van een arts of verloskundige vakantiedagen op te nemen.
5. Daarnaast zijn er werkgevers die gebruikmaken van een clausule die betrekking heeft op zwangerschap of moederschap. Daarin staat dat de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden als een werkneemster zwanger wordt of moeder blijkt te zijn. Een dergelijke clausule is echter verboden.

De rijksoverheid heeft in 2014 toegezegd tegen zwangerschapsdiscriminatie in beweging te komen. De inmiddels demissionair minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zou komen met maatregelen tegen zwangerschapsdiscriminatie. Dat heeft hij toegezegd aan het College voor de Rechten van de Mens, maar de politiek zou de politiek niet zijn, wanneer de termijn waarop hij dit zal gaan doen nog volledig open is en dus is er nog niets aan gedaan en zijn zwangere vrouwen nog altijd vogelvrij voor kwaadwillende werkgevers.

• Zwangerschapsdiscriminatie is niet nieuw

Ondanks het verbod is zwangerschapsdiscriminatie een groot probleem in Nederland. Uit onderzoek in 2014 blijkt namelijk dat circa 45 procent van de werkende vrouwen negatieve ervaringen heeft met zwangerschap in relatie tot haar werk. Dat daar in 2017 niets in is veranderd, is misschien nog wel zorgwekkender. De minister die zou ingrijpen heeft op dit gebied ernstig nagelaten. Het College voor de Rechten van de Mens hier steeds vaker over oordelen.

• College voor de Rechten van de Mens

Het College voor de Rechten van de Mens behandelt sinds 2012 klachten over onder meer zwangerschapsdiscriminatie. De oordelen die hieruit volgen zijn juridisch niet bindend. Wel kan een werknemer een rechtszaak aanspannen tegen de werkgever als deze het oordeel niet opvolgt. In die zin is het oordeel van het College niet geheel vrijblijvend. De rechtbank is namelijk verplicht om het oordeel van het College mee te wegen in haar vonnis.
Demissionair minister Asscher heeft in 2014 in aanvulling hierop aangekondigd dat hij discriminatie op de werkvloer steviger zal aanpakken. Daardoor is het bijvoorbeeld mogelijk dat de overheid contracten opzegt met bedrijven die discrimineren. Ook wil hij afspraken maken met werkgevers om discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Maar nog steeds gebeuren deze dingen niet.

(Bron: onder meer College voor de Rechten van de Mens / NOS/Ondernemen met personeel, april 2014)

• Mijn kanttekeningen

1. De praktijk wijst uit dat werkgevers nog steeds de neiging hebben hun vrouwelijk personeel, in geval van zwangerschap, te discrimineren. In deze tijd van schaarste op de arbeidsmarkt kan zwangerschap grote gevolgen hebben voor de maatschappelijke carrière van vrouwen. Bovendien biedt de huidige economische situatie nog steeds werkgevers de mogelijkheid deze aan te wenden als excuus voor (feitelijk onrechtmatig) ontslag.
2. Vanwege de zwangerschap, en vaker vanwege onwetendheid, berusten vrouwen vaak in hun lot.
3. Het is echter mogelijk om, zonder inmenging van het hele justitiële apparaat, samen met de werkgever, een passende oplossing te vinden. Deze optie wordt door het College voor de Rechten van de Mens over het hoofd gezien. Juist in dit soort kwesties kan een mediator bijdragen aan een oplossing die voorziet in afspraken en regelingen die ten gunste komen aan beide partijen.

Het zou het College goed doen om met mediators een beleidslijn te ontwikkelen welke zij kan meenemen in haar oordelen.

Bent u slachtoffer van een van deze praktijkvoorbeelden of voelt u zich anders gediscrimineerd of tekortgedaan? Stel uw werkgever mediation voor om de kwestie gezamenlijk op te lossen.
U en uw werkgever hebben er belang bij dat de situatie (of het daardoor ontstane arbeidsconflict) netjes wordt opgelost.

Ik ben beschikbaar.
Kijk voor meer informatie op: http://www.concies.nl onder mediation.

Wilt u uw discriminatie melden? Bel het College op werkdagen tussen 10.00 – 16.00 uur op (030) 888 38 88 of stuur een e-mail naar info@mensenrechten.nl en meld daar uw klacht over zwangerschapsdiscriminatie.

• Een waargebeurd verhaal

Op mijn eerste blog over dit onderwerp in 2014 kwam meteen een reactie. Deze wil ik u niet onthouden:
“Ik werd destijds (1987)…. 26jr…..ontslagen, samen met nog een aantal zwangeren. Dat hebben we aangevochten, en daarmee de weg geopend om in het bedrijf parttime te werken voor andere vrouwen, voor ons was t echter te laat. Nog niet eens zo lang geleden…. Jammer te lezen dat het nog zo gaat, wij hebben er echt voor gestreden. Ik heb naar aanleiding daarvan ook kinderopvang geregeld in ons dorp met de oortgelden van destijds…….

U kunt dit voorbeeld volgen, maar kies voor de ADR-methode (Anders Dan Rechtspraak) en schakel een Arbeidskundige Registermediator in.
U kunt (woensdag, donderdag of vrijdag tussen 12.00 en 16.00 uur) telefonisch contact met mij opnemen. Ik bied u een geheel gratis eerste consult van maximaal 30 minuten in deze Week van de Mediation.

Bel: 0621203655 of kijk even op mijn website: http://www.concies.nl

Copyright©oncies 2014/2017

Is de gezondheidszorg er sinds 2014 er beter op geworden, oftewel waar is de kwaliteit van zorg gebleven?

In februari 2014 publiceerde ik onderstaande blog. In juni 2017 vraag ik aan u om dit blog nog eens kritisch te lezen en daarna de volgende vraag te beantwoorden:

Is de gezondheidszorg in de tussentijd er beter op geworden?

• Het oorspronkelijke blog

Sinds 2013 vallen er bij bosjes ontslagen in de zorg. Niet omdat er geen zorgvraag meer is, maar omdat er bezuinigd en gekort wordt op de budgetten ten behoeve van de zorgverlening.

Een paar jaar geleden, in 2011, werden er nog cijfers gepubliceerd waarin werd aangegeven dat er een grote behoefte zou komen aan werknemers in de zorg. Er zouden veel ouderen bijkomen die zorgbehoeftig zijn.

• Wat is er gebeurd?

Om te beginnen is de zorg te duur geworden. Te duur? Sinds wanneer kan de zorg te duur worden? Zorg is een dienstverlening aan mensen die zorgbehoeftig zijn en deze daadwerkelijk nodig hebben. Maar, wat gebeurt er met de beschikbare gelden voor de zorg?

• Kan zorg dan te duur worden?

Ja. Dat kan. Maar niet alleen vanwege de te verlenen zorg, welke steeds complexer is geworden, maar vanwege een aantal andere factoren.

Laten ik er een aantal op een rijtje zetten. U mag bepalen welke factoren u het meest bepalend vindt.

1. Er worden megasalarissen uitgekeerd aan bestuurders en managers in de zorg. Er zijn bestuurders en managers die een veelvoud verdienen van de zogenaamde Balkenendenorm (een salarisplafond).
2. Er wordt flinke winsten gemaakt op de zorgpremies. Zorgverzekeraars verdienen honderden miljoenen op hun zorgverzekeringspakketten. Dit geld komt niet ten goede aan de zorg, maar verdwijnt in de al rijk gevulde zakken van de zorgverzekeraars en hun aandeelhouders.
3. Zorgverzekeraars bedingen abnormaal lage tarieven voor onderzoeken, (be)handelingen en consulten. De verliezen die daarop worden geleden door de zorginstellingen/medici dienen zij elders op de exploitatie te compenseren. De posten waarop dit wordt gedaan, zijn de posten waarop de overheid financiert. De overheid financiert daardoor mede de onderzoeken, (be)handelingen en consulten die eigenlijk vergoed dienen te worden door de zorgverzekeraars.
4. Zorginstellingen werken nog onvoldoende samen, waardoor er teveel apparaten en instrumenten worden aangeschaft. Dure onderzoeksapparaten worden aangeschaft. Het gebruik van deze apparaten en instrumenten is daarna onvoldoende om er voldoende rendement uit te halen. Het onderhoud is vaak duurder dan de opbrengst van het gebruik, Het zou goedkoper zijn om deze apparaten te centraliseren en met elkaar te delen.
5. Verzorgenden en verpleegkundigen moeten steeds meer zorg verlenen met minder collega’s (er hebben massaontslagen plaatsgevonden). De zorgverlening waar ik het hier over heb is niet de basiszorg, maar omvat de complexe handelingen. De werklast en werkdruk is voor de achtergebleven verpleegkundigen en verzorgenden toegenomen, waardoor meer lichamelijke klachten zijn ontstaan met uitval tot gevolg, waarbij de openvallende arbeidsplaatsen moeten worden ingevuld met duurdere uitzendkrachten/flexwerkers.
6. De overheid vermindert de bijdrage, terecht als er zoveel geld beschikbaar is bij de verzekeraars en de overbetaalde managers, maar zouden er beter aan doen de uitgaven te controleren (dus ook de megasalarissen aanpakken). Oormerk de beschikbare gelden en handhaaf op de toekenning en op deze beschikbare gelden.

De gevolgen van de massaontslagen en de structurele veranderingen in de wijze waarop de zorg nu is georganiseerd in de zorg leiden tot gezondheidsschade van de rechthebbenden op zorgverlening.
Het is straks niet meer de vraag of de zorg nog kwaliteit heeft (hoe handhaaft de overheid de kwaliteitswet op de zorgverlening wanneer deze niet meer kan worden gegeven?), maar wanneer de eerste doden gaan vallen als gevolg van deze maatregelen en ontslagen.

En wat is uw antwoord op de vraag?

Copyright©oncies 2014/2017

N.B. Op zaterdag 10 juni 2017 werd vervolgens dit bericht gepubliceerd:

Topbestuurders ouderenzorg strijken 68 miljoen op, ‘extra wrang’ door personeelstekort. In de ouderenzorg is in 2016 ruim 68 miljoen euro besteed aan beloningen voor topbestuurders. Dat is nog geen 0,3 procent minder dan in het jaar daarvoor. Dat blijkt uit de ActiZ 50, een lijst met grootverdieners in de ouderenzorg, die de FNV zaterdag heeft vrijgegeven. Dit overzicht is een knipoog naar de Quote500. ActiZ is de werkgeversvereniging voor zorgorganisaties in de langdurige zorg, de thuiszorg en de jeugdgezondheidszorg.

Lees ook:

http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2136258/Drie-Gelderse-bestuurders-in-zorgwekkend-lijstje

Richtlijn Jeugdzorg gaat nog steeds voorbij aan mediationmogelijkheden

Een jaar of vier geleden ben ik een samenwerkingsverband aangegaan met Bureau Jeugdzorg in de regio Alkmaar/Den Helder/Hoorn.
Dit samenwerkingsverband had tot doel de ouders van kinderen, die in aanraking kwamen met BJZ, bij te staan in het oppakken van hun rol van ouders zijn. Hen te begeleiden naar een gezamenlijkheid in het behartigen van de belangen, de zorg én de opvoeding van hun kinderen, om zo niet afhankelijk te worden van gerechtelijke procedures en beslissingen, genomen door anderen, over hun kroost.
Door de herindeling, de veranderingen per 1-1-2014 en die van 1-1-2015, is het nog niet mogelijk geweest om de financiering hiervan rond te krijgen.
Het is nog niet mogelijk om met gesprekspartners te bespreken hoezeer hiermee de kosten en de werkbelasting van Bureau Jeugdzorg kunnen worden verlaagd en aan welke voorwaarden mediators moeten voldoen om te kunnen deelnemen aan dit proces. Sterker nog, de samenwerking dreigt als een nachtkaars uit te gaan en dat terwijl er zoveel goeds (ook nog eens kostenbesparend en lastenverlichtend) mee kan worden bereikt.

En dan verschijnt dit artikel, geïnitieerd door/voor Jeugdzorg. Een richtlijn die ondertussen in een pilot loopt.

Scheiding en problemen van kinderen

De Richtlijn Scheiding en problemen van kinderen gaat over jeugdigen van wie de ouders uit elkaar gaan of al uit elkaar zijn. Onderzoek laat zien dat deze groep meer problemen heeft dan kinderen en jongeren uit intacte gezinnen. Zo zijn scheidingskinderen gemiddeld angstiger en depressiever. Ook presteren ze slechter op school, vertonen ze vaker gedragsproblemen, verliezen ze zich eerder in drank en drugs en hebben ze meer moeite met vriendschappen. Deze gevolgen zijn tot ver in de volwassenheid meetbaar. Volwassenen die als kind een scheiding hebben meegemaakt zijn gemiddeld lager opgeleid, hebben een lager inkomen en lopen een grotere kans om zelf te scheiden en depressieve gevoelens te ontwikkelen.

Jaarlijks komen er in Nederland ongeveer zeventigduizend thuiswonende scheidingskinderen bij. Veel kinderen en jongeren die in de jeugdzorg belanden zijn afkomstig uit een gebroken gezin. Het maakt daarbij niet uit of de ouders getrouwd waren of samenwoonden.

De Richtlijn Scheiding en problemen van kinderen behandelt drie thema’s. Deze zijn:
1) Gevolgen:
Wanneer zijn de gevolgen van een scheiding reden tot jeugdzorg? En wat zijn de gevolgen van gescheiden worden van broers en zussen?
2) Interventies:
A. Welke afwegingen zijn van belang bij de keuze voor een omgangsregeling die past bij de ontwikkeling van een kind?
B. Wat zijn effectieve vormen van (preventieve) ondersteuning en met welk doel?
C. Wat zijn effectieve interventies bij scheidingsgerelateerde problematiek en met welk doel?
3) Samenwerking:
A. Hoe kunnen hulpverleners omgaan met ouders die geen instemming willen verlenen of niet meewerken?
B. Hoe kunnen hulpverleners optimaal samenwerken met andere bij het gezin betrokken professionals?

Eind 2014 is de richtlijn breed ingevoerd.

Werkgroepleden: dr. I. (Inge) van der Valk (Universiteit Utrecht, voorzitter), drs. L. (Liesbeth) Groenhuijsen (NVO), drs. A. (Annelies) Hendriks (NIP), I.G. (Ineke Gualthérie) van Weezel (NVMW), dr. A.P. (Ed) Spruijt (Universiteit Utrecht) en drs. I. (Inge) Anthonijsz (NJi, projectleider).

Mijn reacties:
Helaas is er weinig terechtgekomen van de implementatie. Mijns inziens doordat er drie grote kansen zijn gemist:

1. Er wordt volledig voorbijgegaan aan de mogelijkheden die mediation hier kan bieden, om ouders bij te staan om tot gezamenlijke oplossingen te komen van hun problemen, waardoor zij hun taken en verantwoordelijkheden jegens hun kinderen weer zelfstandig, in het belang van hun kinderen, kunnen uitvoeren.
2. De inzet van kindercoaches, die specifieke aandacht kunnen besteden aan de kindszijde van de problematiek, wordt niet eens overwogen.
3. Het kostenbesparende aspect wordt niet in de afwegingen erkend. Een aspect dat in deze tijd van bezuinigingen van bepalende invloed kan zijn op de uiteindelijke invoering van deze vorm van Jeugdzorg.

Wat zouden kinderen toch baat hebben bij deskundigen die out-of-the-box kunnen denken en hun theoretische kaders zouden openstellen voor een pragmatische insteek ten behoeve van het kind én hun ouders.

Copyright©oncies 2017

Wanneer depressiviteit opspeelt tijdens een relatiebemiddeling of echtscheidingsmediation

Depressiviteit, mijn man/vrouw is depressief, heeft last van een depressie. Hèt is weer helemaal ìn om over deze gemoedstoestand te praten. Er is geen talkshow-host die er geen aandacht aan besteedt, het levert momenteel extra hoge kijkcijfers op.

Maar daardoor verslapt de aandacht voor dit persoonlijke probleem juist en worden mensen met een depressie juist vaker minder serieus genomen door hun omgeving. Vooral doordat er zo weinig aandacht aan de klachten en verschijnselen wordt besteed. In de talkshows komen vooral de gevolgen aan bod.

Een op de vijftien jongeren lijdt aan een depressie. Een op de vijf Nederlanders krijgt op de een of andere manier met depressies te maken. Vreemd dat ze er dan zo weinig van afweten.

• Terug naar de casus

Eerder schreef ik een blog waarin een man depressieve klachten ontwikkelde in de aanloop naar de scheiding die zijn vrouw in gang zette. In dit blog schrijf ik echter niet alleen over wat er toen nog meer gebeurde, maar zal ik ook aandacht besteden een de klachten en verschijnselen die kenmerkend zijn voor iemand die gediagnostiseerd wordt met een depressie.

“Nou moet ie niet gekker worden”, sprak Anouk met enige verontwaardiging in haar stem nadat ik had opgemerkt dat de klachten en verschijnselen, die Harm vertoonde, mij toch wel erg deden denken aan een depressie. “Dat vind ik toch zo onzinnig. De huisarts zei het ook al. En nu jij ook. Ik kan daar niet bij hoor. Ik snap dat ook niet. Al die lui die maar zeggen dat ze depressief zijn. Voor mij is het allemaal gezeik. Een vorm van aandachttrekkerij. Ja, ik vind het zielepoterij. Allemaal het zielepootje uithangen. Ik kan daar geen begrip voor opbrengen. Misschien komt dat dan wel door mij, hoor. Ik heb daar nooit last van. Ik zie overal de positieve kanten van in. Ik ben ook een positief mens. Ik heb ook niks met mensen die altijd maar uitgaan van het negatieve. Zielepoten zijn het, stuk voor stuk.” Op de bank zie ik ondertussen een man nog kleiner worden en ik onderbreek Anouk in haar betoog, haar tirade tegen iedereen die depressief is. Ik vraag haar of zij weet wat een depressie inhoudt en zij reageert ontkennende. “Ik heb er gewoon niks mee. Het spijt mij Harm, maar ik kan hier ook niks mee. Als jij depressief bent, dan ben je dat al jaren. Dan is dat niet van de laatste tijd of doordat ik bij je weg wil.” En opnieuw volgt er een opeenstapeling van verwijten naar Harm en opnieuw onderbreek ik Anouk in haar betoog. Ik vraag haar of ik mag toelichten wat een depressie inhoudt en opnieuw stemt zij toe.

• Wat zijn de klachten en verschijnselen bij een depressie?

Laat ik beginnen met vast te stellen dat een depressie kan zich op erg veel verschillende manieren kan uiten. Deze uitingsvormen noemen we verschijnselen of symptomen, en zij zijn bepalend hoe ernstig een depressie kan zijn. Bovendien is de aard en vorm voor ieder mens anders. Het is dan ook niet zo vreemd dat een depressie vaak kortere of langere tijd niet als zodanig wordt herkend.
Ondanks alle mogelijke verschillen worden er twee min of meer kenmerkende klachten/verschijnselen altijd onderscheiden:

1. de depressieve stemming, en
2. het feit dat iemand nergens meer plezier aan kan beleven.

Deze twee kenmerken moeten beide aanwezig zijn, voordat er van een depressie kan worden gesproken. Hoe meer andere klachten en verschijnselen verder nog aanwezig zijn, hoe ernstiger de depressie. Aan de hand van de bijkomende klachten kan er ook een onderscheid gemaakt worden tussen de diverse typen depressies.

A. Depressieve stemming

Tijdens een depressie is er altijd sprake van een continu verlaagde stemming, waarbij matige tot ernstige bedroefdheid, pessimisme en gebrek aan zelfvertrouwen overheersen. Kenmerken die in ernstige mate bij Harm zichtbaar zijn en door hem worden ervaren. Hij voelt zich de laatste tijd bedrukt, mat, down, neerslachtig, rot of in de put zitten. Zijn stemming is bij zijn uitingen van depressiviteit dalend tot een gevoel van peilloze diepte. Hij ervaart alles negatief en zegt ook letterlijk dat hij er geen gat meer in ziet. Hij klaagt over zijn onophoudelijke huilbuien en ervaart dat niet als een opluchting. Nee, in zijn geval is het juist een bevestiging van de ellende waarin hij zit.

B. Geen plezier

Een ander kenmerk voor een depressie is, zoals gezegd, dat men nergens meer plezier aan kan beleven. Harm kan bijvoorbeeld niet meer genieten van zijn tuin of een goede fietstocht. Hij zit nog in zijn tuin en hij stapt nog wel op zijn fiets, maar het gevoel dat erbij hoort is als het ware weg, of dood. Harm voegt daaraan toe dat dit anders zou zijn wanneer hij dit met Anouk zou kunnen delen, maar die mogelijkheden worden hem door haar ontnomen. Inzien dat hij ook zou kunnen genieten zonder dat Anouk daarbij aanwezig is, ontbreekt hem volledig. Harm is bang dat hij geen gevoel meer heeft en ervaart dit als afschuwelijk. Bovendien blijkt ook dat dit voor de omgeving heel moeilijk is te begrijpen. En wat het nog erger maakt, is dat hij niet meer gelooft dat het gevoel ooit weer terug zal komen. Anouk laat hem dit ook in niet mis te verstane bewoordingen weten.

C. Interesseverlies

Mensen met een depressie hebben minder of zelfs helemaal geen belangstelling meer voor alledaagse dingen zoals werk en hobby’s, dingen die ze vroeger graag deden. Contact met vrienden en familie hoeft ook niet meer zo nodig. Ze hebben er gewoon geen zin meer in. Bij Harm uit zich dit in het zich volledig terugtrekken in zijn huis, zijn drinken en rookgedrag. Hij houdt het liefst iedereen buiten de deur en is Anouk ook alles behalve dankbaar voor het feit dat zij, uit oure betrokkenheid en bezorgdheid haar broer en zijn ouders had gewaarschuwd op die bewuste avond waarin hij haar had geAppt. Daarnaast heeft Harm geregeld dat hij voorlopig minder werkt, wat alsnog een enorme opgave voor hem is om te doen.

D. Slaapstoornissen

Veel mensen met een depressie klagen over een ‘slechte’ slaap. Allereerst levert het inslapen problemen op: het kan uren duren, voordat men in slaap valt. En als men dan uiteindelijk slaapt, dan wordt men vaak al na een of twee uren weer wakker. Vervolgens slapen men weer even in om na een uur opnieuw wakker te worden. De slaap wordt op deze manier dus regelmatig onderbroken, wat als zeer onrustig ervaren wordt. Het kan zelfs de indruk geven dat men de hele nacht geen oog heeft dichtgedaan. Harm denkt dit te hebben opgelost door ’s avonds overmatig veel alcohol te nuttigen. Hij neemt de fles mee naar bed en valt daarmee in slaap. Harm wordt dan wel weer ‘s morgens vroeg wakker, om een uur of vier, vijf, zonder opnieuw in te kunnen slapen. Hij voelt zich dan klaarwakker, zonder zich overigens goed uitgerust te voelen. Het weer in slaap vallen wordt belemmerd, doordat hij dan gaat piekeren over de dag die komt, waar hij als een berg tegenop zien. In tegenstelling wat veel andere mensen dan doen, stapt Harm niet naar de huisarts voor medicatie. Hij heeft zijn alternatieve remedie.

E. Eetstoornissen

Anouk heeft al aan het begin van de bemiddeling haar zorg uitgesproken over het gewichtsverlies bij Harm. In de veel gevallen is er bij een depressie sprake van een verminderde eetlust en daarvan is ook sprake bij Harm. Zijn lichaam bevatte al nauwelijks vetreserves, dus de 6-8 kilogrammen die hij aan gewicht heeft verloren zal van invloed zijn op zijn spiermassa.. “Ik krijg geen hap door mijn keel.”,  “Ik eet omdat ik moet eten, maar het smaakt mij helemaal niet.” En “Denk je dat ik het leuk vind om zonder jou hier te gaan zitten eten.”, zijn zijn reacties op de opnerkingen van Anouk. Harm heeft ook last van een droge mond (waar veel depressieve mensen last van hebben). Hij drinkt, naast de alcohol ook heel veel water en maakt smak-geluiden voordat hij gaat praten. Door deze vermagering kunnen depressieve mensen er nog minder gezond uit gaan zien. Het omgekeerde is echter ook mogelijk. Soms hebben depressieve mensen juist een onbedwingbare behoefte om veel te eten. Dit gaat dan meestal in de vorm van vreetbuien. Alles wat maar binnen handbereik is wordt opgegeten. Koektrommels en ijskasten worden leeggegeten. Vanzelfsprekend is dan een gewichtstoename het gevolg.

F. Dagschommeling

Depressieve mensen kunnen ‘s morgens meestal niet goed op gang komen, omdat ze zo verschrikkelijk opzien tegen elke nieuwe dag. Als ze toch eenmaal op gang gekomen zijn, kan het voorkomen dat ze zich in de loop van de dag wat beter gaan voelen. In de avond voelen ze zich dan het beste, zelfs zo goed dat ze zich niet kunnen voorstellen hoe depressief ze die ochtend waren. Ze kunnen zelfs het moment van het naar bed gaan uitstellen omdat ze zo lang mogelijk hiervan willen ‘genieten’. Maar het komt ook wel eens voor dat ze zich ‘s avonds slechter voelen dan ‘s morgens. Dit heet een omgekeerde dagschommeling. Dit is meestal het geval bij mensen die overdag een bepaalde vorm van afleiding hebben en ‘s avonds alleen thuis zitten. Bij Harm is er sprake van elke dag een rampdag. De dag begint kloten, eindigt in eenzaamheid en wordt weggespoeld met een flinke lading alcohol.

G. Traagheid of juist onrust

Bij veel depressieve mensen gaat het spreken, het denken en het bewegen traag en langzaam. In dat geval spreekt men daarom van een geremde depressie. Alle bewegingen verlopen in een traag tempo. Ze zitten vaak in een houding, bewegingloos, iets wat ze een tijdlang kunnen volhouden. Als er sprake is van een totale bewegingloosheid, wordt er gesproken van een stupor. Dit lijkt op een toestand van algehele verdoving. Harm heeft geen verschijnselen van een stupor, maar de andere verschijnselen komen in de gesprekken steeds sterker naar voren. Als hij uiteindelijk reageert, dan is dat steeds meer vanuit een ingehouden woede. Harm wil deze niet tonen, zegt wel dat hij boos is, maar dan niet op Anouk. Harm heeft ook  geen behoefte om uit zichzelf te spreken. Kan langdurig zwijgen en op vragen reageert hij traag, vaak met eenlettergrepige woorden: ja of nee. Dit duidt op een ernstige depressie. Alles verloopt voor Harm traag, het denken, maar ook zijn tijdsbeleving. Een minuut duurt voor hem wel een uur, een uur duurt een dag en een dag duurt bijna een jaar. Harm ervaart dat weer als zeer afschuwelijk. Hoe erg dit is, valt voor Anouk dan weer moeilijk voor te stellen.

Als Harm het gesprek zat is, dan reageert hij als bij een geagiteerde depressie, waarbij de hij juist heel onrustig en ongedurig in zijn bewegingen is. Deze bewegingen zijn meestal doelloos. Harm staat dan op en loopt eerst wat heen en weer (ijsbeert) om dan maar een glas water in te schenken of koffie aan te bieden, of hij schuift wat onrustig de bank heen en weer. Hij is snel geïrriteerd en kan bovendien angstig zijn. Wanneer ik Harm daarnaar vraagt bevestigt hij dit of hij reageert geagiteerd. “Het spreekt och voor zich, Kees. Wat wil je nog meer. Ik raak alles kwijt. Anouk is vertrokken en mijn huis kan ik niet betalen. JA, ik ben heel erg bang.” Het gedrag van Harm is aanklampend, wat wil zeggen dat hij Anouk en mij steeds maar weer probeert duidelijk te maken dat hij het zo moeilijk heeft. Dit kan tot irritatie leiden, wat hem dieper in zijn isolement brengt.

H. Gespannenheid

Mensen die epressief zijn voelen zich vaak zeer gespannen. Dit gevoel kan zelfs zo overheersend zijn, dat de omgeving en eventueel ook de hulpverleners niet aan een depressie denken. Deze mensen klagen dan vaak over hoofdpijn, in de vorm van een bandgevoel om het hoofd, of over hoofdpijn die vanuit de nek omhoog trekt. Daarnaast kunnen mensen dan ook last hebben van buikpijn of van een drukkend gevoel op de maag. De gespannenheid kan zichtbaar zijn, doordat men over het hele lichaam beeft. Harm ervaart deze gespannenheid ook en uit deze ook. Hierdoor zijn veel plaatsgenoten en collega’s op de hoogte over wat er zich in het leven van Harm afspeelt.

I. Angstklachten

Bij angstklachten is het soms onduidelijk waarvoor iemand die depressief is nu precies bang is. Daarom wordt dit een algemene of diffuse angst genoemd. Dit is in tegenstelling tot een duidelijk omschreven angst als voor spinnen of hoogtevrees. Een duidelijk omschreven angst kan men tegengaan door datgene waarvoor men bang voor bent te vermijden. Bij een behandeling wordt juist vaak opgedragen de angstwekkende situatie op te zoeken. Dit doet de angst op den duur verbleken (extinctie). 

J. Energieverlies

“De fut is er uit Het lijkt wel of ik geen energie meer heb om ook maar iets te doen”, merkte Harm op tijdens de laatste twee gespreksronden. Dit zijn veel gehoorde opmerkingen van mensen met een depressie. ‘s Morgens bij het opstaan voelen men zich al zo moe alsof men er al een hele dagtaak op heeft zitten. De neiging om te blijven liggen en daar maar de hele dag in te blijven is dan erg groot. Voor de omgeving is dit moeilijk te begrijpen en het veroorzaakt dan ook snel spanningen binnen de relatie of het gezin. Anouk heeft dit ook in niet mis te verstane woorden tegen Harm gezegd. En haar woorden hadden eerder het tegenovergestelde effect.

K. Verminderd zelfgevoel

Mensen die depressief zijn, hebben vaak een lage dunk van zichzelf. Ze hebben voortdurend het gevoel dat ze tekortschieten en falen, zowel in hun gezin als op hun werk. Ze denken erg min over zichzelf en gaan daar diep onder gebukt. Dit geldt ook voor hun uiterlijk. Ze vinden zichzelf onaantrekkelijk of zelfs afzichtelijk, en ze kunnen zich niet voorstellen dat een ander daar niet net zo over denkt. Het is voor de omgeving meestal niet mogelijk om hen dit soort gedachten uit het hoofd te praten.

L. Schuldgevoelens

In het verlengde van een gering gevoel van eigenwaarde liggen schuldgevoelens. Deze kunnen ook zeer kwellend zijn. Ook Harm uit zich hierover: “Ik heb het blijkbar allemaal verkeerd gedaan. Ik heb gefaald in de relatie, maar ik kon niet meer dan wat ik heb gedaan. Blijkbaar ben ik een mongool.” Harm maakt zichzelf voortdurend verwijten over dingen die hij in het verleden gedaan heeft of juist nagelaten heeft. Dit idee kan zelfs dusdanige vormen aannemen dat hij er tegen beter weten in vast van overtuigd is dat het ook echt waar is. In dat geval wordt er van schuld- en zondewanen gesproken. Verder vindt hij het ontzettend bezwaarlijk dat er zoveel mensen zijn, familieleden bijvoorbeeld, die proberen te helpen en hem proberen op te vrolijken. Dit kan het schuldgevoel alleen nog maar versterken, want hij vindt dat hij het niet waard is om geholpen te worden. Bijna altijd gaan hier aan schaamtegevoelens mee gepaard. Harm geeft hierover ook aan dat hij schuldig is aan de zorgen bij zijn familie.

M. Concentratieproblemen

Een klacht die Harm van het begin af aan heeft geuit is dat hij heel veel moeite heeft om ergens de aandacht bij te houden. Een boek lezen lukt haast niet meer, terwijl tv-uitzendingen eigenlijk ook langs hem heen gaan. In gezelschap (zoals tijdens de gesprekken) is hij wat afwezig, ook al geeft hij aan alles wel te horen en te volgen. Mensen met depressieve klachten horen hetgeen er wordt gezegd wel, maar het gaat het ene oor in en het andere oor weer uit. Soms lijkt het daardoor wel alsof ze ook wat vergeetachtig zijn. Met nadruk wordt hier het woord ‘lijkt’ gebruikt, want het geheugen als zodanig is niet gestoord. Maar als er iets tegen hen gezegd wordt en men is er met degedachten niet bij, dan is het het ook zo weer vergeten.

N. Stoornis in het denken

Het denken van mensen met depressieve klachten wordt vaak volledig in beslag genomen door hun problemen. Ze piekeren aan een stuk door, vaak over steeds maar hetzelfde. Hun gedachten, die meestal betrekking hebben op het niet kunnen begrijpen waarom zij zich zo ellendig voelen, blijven als het ware in cirkels ronddraaien. Het denken wordt verder gekenmerkt door een vertraagd tempo. De gedachtegang kan soms zelfs stagneren en helemaal stil komen te liggen. Bij Harm speelt deze wijze van denken én beleven een grote rol. Hij kan maar aan één dingen, één iemand, denken. Hij is ook niet bereid om zijn denken aan Anouk op te geven, omdat hij dan toegeeft aan de scheidingsperikelen van Anouk.

O. Besluiteloosheid

Het lukt Harm ook niet meer om beslissingen te nemen. Hij twijfelt aan de meest eenvoudige en elementaire dingen, die voorheen geen problemen opleverden. Het gaat om gewone en alledaagse dingen. Dit wordt twijfelzucht genoemd.

P. Dwanggedachten

Harm beklaagt zich bij Anouk over het probleem dat hij last heeft van gedachten die iedere keer als het ware aan hem opgedrongen worden. Het lukt hem niet zich hiertegen te verzetten, hij kan deze gedachten niet uit zijn hoofd bannen. Dit worden dwanggedachten genoemd. De inhoud van deze gedachten heeft meestal te maken met de dood, ondergang of met seksualiteit. Harm geeft aan dat hij steeds maar weer in hetzelfde cirkeltje van gedachten komt. Het lukt hem niet om dit te doorbreken.

Q. Denken aan de dood

Voor veel mensen die depressief zijn hoeft het leven niet meer. Bij de een komt deze gedachte slechts zo nu en dan op, maar bij de ander is deze gedachte voortdurend aanwezig. Harm geeft aan dat deze gedachten vaak door zijn hoofd spoken, hetgeen zich voor het eerst heeft voorgedaan op de bewuste avond waarin hij het afscheidsberichtje naar Anouk heeft gestuurd. Soms kan Harm ook aan niets anders meer denken. De dood is namelijk de enige manier, zo denkt hij, om uit zijn lijden verlost te worden. Bovendien belast hij niemand meer met zijn gedoe. Het leven zonder Anouk ervaart hij als een kwelling. Men kan zelfs van het leven walgen. Harm denkt dat hij de omgeving alleen maar tot last is: “Ik kan maar beter dood zijn, dan zijn jullie van mij af.”

Familieleden, maar ook hulpverleners, ervaren het nog steeds als een taboe om over suïcidale gedachten te praten en om direct te vragen naar eventuele vastomlijnde plannen in die richting. Veel depressieve mensen zwijgen hierover, uit angst dat hun plannen vroegtijdig ontdekt worden. Anderen voelen zich daarentegen juist wat opgelucht, wanneer er over gesproken wordt. Daarna voelen zij zich ook wat meer beschermd. Ik ben over dit onderwerp het gesprek aangegaan met Harm. Niet dat ik hem op andere gedachten wil brengen, ik heb met hem uiteindelijk afspraken gemaakt over wat hij zal doen wanneer zich opnieuw suïcidaal handelen bij hem opdringt. Door deze afspraken heeft Harm de mogelijkheid om het feitelijk handelen niet in een opwelling te laten plaatsvinden. Hij heeft nu de mogelijkheid om, zonder dat hij wordt gedwongen, gebruik te maken van een escape of veiligheidmechanisme.

Ht is van belang om bij het volgende stil te staan. Vaak wordt gedacht dat mensen die zeggen zelfmoord te zullen plegen, het toch niet zullen doen. Dit is nog steeds een onuitroeibaar fabeltje. Uitlatingen over de dood dienen altijd serieus genomen te worden, ook al zouden ze wat aanstellerig of aandachttrekkend overkomen. Het zijn en blijven noodsignalen, vanuit pure wanhoop en machteloosheid. Uitspraken als ‘Ik wou dat ik niet meer wakker werd’ en ‘Als ik zou verongelukken, dan zou het me niets kunnen schelen’ mag men dus niet als loze opmerkingen beschouwen. De opmerkingen die Anouk over de depressie van Harm maakt, duiden op onvoldoende inzicht in de problematiek en kunnen -onbedoeld- ernstige gevolgen hebben. Zeker bij Harm zou de drang om haar te bewijzen, dat het geen zielepoterij of aandachttrekkerij is, wel eens verkeerd kunnen uitpakken.

Ernstige suïcidale gedachten en/of pogingen tot zelfdoding kunnen leiden tot een (onvrijwillige) opname in een ziekenhuis. De opname vindt dan plaats op basis van het criterium ‘Harm is een gevaar voor zichzelf en/of zijn omgeving’.

R. Zelfdoding

In ons land overlijden er jaarlijks ongeveer 14 op de 100.000 mensen als gevolg van zelfdoding (suïcide). Men gaat ervan uit dat het aantal pogingen tot zelfdoding (suïcidepogingen) ongeveer tien keer zo hoog is. Officieel is dit cijfer 120 op de 100.000. Waarschijnlijk is dit getal in werkelijkheid nog wat hoger, gezien het aantal niet geregistreerde pogingen.

S. Lichamelijke klachten

Mensen met een depressie hebben vaak tegelijk ook lichamelijke klachten. Daarbij zullen vermoeidheidsklachten en hoofdpijnklachten op de voorgrond staan, maar ook pijnklachten elders in het lichaam komen heel veel voor. De pijn kan letterlijk overal zitten, zonder dat er een verklaring voor gevonden wordt. Men spreekt hier van onbegrepen pijnklachten. Verder kunnen depressieve mensen last hebben van een droge mond, maagpijn, trage stoelgang, problemen met urineren en vrouwen van menstruatiestoornissen. Een huisarts dient bij aanhoudende lichamelijke klachten na te gaan wat daarvan de oorzaak is. Meestal kan hierbij worden volstaan met een lichamelijk onderzoek, eventueel aangevuld met zogenoemd hulponderzoek (bijvoorbeeld laboratorium- en röntgenonderzoek). De huisarts dient bij het vermoeden van psychiatrische klachten en verschijnselen, altijd een eventuele lichamelijke oorzaak uit te sluiten. Als blijkt dat er daadwerkelijk sprake is van een depressie, dan wordt adequaat behandelen geindiceerd. Vaak verdwijnen dan ook de lichamelijke klachten of verdwijnen die naar de achtergrond. Achteraf is dan pas duidelijk dat de depressie schuilging achter allerlei lichamelijke klachten (gemaskeerde depressie).

T. Libidoverlies

Onder libidoverlies verstaan we de omstandigheid dat iemand geen aandrang voelt of zin heeft om seksueel actief te zijn. Bijna mensen met depressieve klachten komt dit relatief vaker voor. Het lukt niet meer en men raakt al snel in een vicieuze cirkel. Bij de man geeft dat onder meer potentie-, ejaculatie- en orgasmeproblemen. Bij de vrouw leidt dit tot verminderde gevoeligheid, een droge vagina en/of pijn tijdens de penetratie (vaginisme).

Net als bij de eerder genoemde lichamelijke klachten, heeft men bij seksuele problemen niet altijd meteen in de gaten dat het om een depressie gaat. Ook bepaalde antidepressiva kunnen overigens als bijwerking seksuele problemen veroorzaken. Wanneer de depressie verdwijnt of het medicijngebruik wordt beëindigd, verdwijnen meestal ook de seksuele klachten weer. Is dit niet het geval, dan is er toch meestal sprake van een andere oorzaak: relatieproblemen, of toch een lichamelijke oorzaak. Harm heeft dan wel enorme behoefte aan de aanwezigheid van Anouk in zijn leven, maar hij moet er niet aan denken dat hij met haar seksueel intiem zou moeten zijn.

U. Hypochondrie

Mensen die aan een depressie lijden, kunnen overmatig bezorgd zijn over het functioneren van hun lichaam. Ze zijn voortdurend bezig met bijvoorbeeld de ontlasting. Als deze niet regelmatig komt, zijn ze bijvoorbeeld bang dat ze een darmziekte hebben. Bij elke steek rond het hart denken ze bijna direct binnenkort door een hartinfarct geveld te worden. Dit verschijnsel wordt hypochondrie genoemd. Degene met depressieve klachten heeft de vaste overtuiging dat hij een lichamelijke ziekte heeft of die binnenkort krijgt. Geruststelling, na uitgebreid onderzoek, helpt soms wel even, maar snel daarna komt de angst weer terug. In het ergste geval kan de hypochondrie de vorm aannemen van een zogenoemde hypochondere waan. Dan is de persoon met depressieve klachten helemaal niet meer gerust te stellen.

V. Psychotische verschijnselen

De depressie is soms zo ernstig, dat naast een diep depressieve stemming ook zogenoemde psychotische verschijnselen aanwezig zijn. Psychotische verschijnselen kenmerken zich onder andere doordat er wordt aangegeven dat de betrokkene het contact met de realiteit verloren heeft. Men kan bijvoorbeeld bepaalde waangedachten of wanen hebben (schuldwaan, zondewaan, armoedewaan enz.). De inhoud van deze gedachten is meestal negatief gekleurd en berust niet op feiten, maar men is niet  (meer) in staat om dat in te zien. Evenmin is men van dat bepaalde idee af te brengen. Oftewel: de opgedrongen gedachten zijn niet voor correctie vatbaar. Er voortdurend tegenin gaan heeft totaal geen zin, het wekt alleen maar irritatie en boosheid op. Verder komen, zij het zeer zelden, ook akoestische (stemmen horen) en visuele hallucinaties voor. Het spreekt voor zich, dat een depressie waarbij psychotische verschijnselen voorkomen, een zeer ernstige vorm van depressie is. De wanen en hallucinaties kunnen door een depressief iemand als zeer angstaanjagend worden ervaren. De omgeving staat er vaak machteloos tegenover. Niet altijd wordt onderkend hoe gevaarlijk deze ernstige vorm van depressie is. Het gevaar voor zelfdoding is vrij groot. Vaak is het de familie die al eerste de ernst van de situatie onderkent en op zoek gaat naar hulp. Een opname, waarbij een adequate behandeling zo spoedig mogelijk gestart moet worden, is meestal dringend noodzakelijk. Naast medicijnen tegen de depressie (antidepressiva) kunnen ook medicijnen gegeven worden gericht tegen de psychose (antipsychotica).

W. De vitale depressie

Er wordt gesproken over een vitale depressie wanneer de depressie, naast de psychische belasting en beleving, ook van invloed is op het algehele functioneren en de behoefte om tot zelfdoding over te gaan eminent aanwezig blijft. De situatie is letterlijk levensgevaarlijk (van vitaal belang).

Voor de komende tijd is het voor Harm zaak om gebruik te maken van de aangeboden hulp en dat hij zich onder behandeling stelt van een speciaal team bij de lokale GGZ. Daar ligt nu de prioriteit voor Harm. Voor Anouk is het zaak zich goed te laten informeren over depressiviteit bij mensen. Zij hoeft haar besluit niet te herzien, maar zij kan wel de te volgen procedure aanpassen aan de toestand van Harm. Door hierover met het behandelteam (en als het enigszins mogelijk is ook met Harm) in overleg te gaan, kan zij bijdragen in het herstel van Harm. Zonder dat dit ten koste van haarzelf hoeft te gaan.

Copyright©oncies 2017

Bron: Voor dit blog is gebruik gemaakt van eigen lesmaterialen en aangevuld met recente informatie van de website depressie.org.